Tanzimat Edebiyatı Test-6

1. Sürekli yenilik peşinde koşan Namık Kemal, Rodos'ta mahkûmlar için okul açacak kadar halka hizmeti önemsemiş; ama insanı birey olarak görmemiştir. Halka ondan daha yakın duran Ahmet Mithat Efendi'nin insana bakışı da babacan bir kucaklaşma içinde sıkışıp kalmıştır. Yazdıklarıyla toplumda okuma hevesi uyandırması, onun bu eksikliğini gidermeye yetmemiştir.

Bu parçaya göre Namık Kemal ile Ahmet Mithat'ta görülen eksiklik aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dillerinin ağırlığı nedeniyle okunmamaları

B) Sanatı, eğitim aracı saymaları

C) Yapıtlarının teknik kusurlar içermesi

D) Bireyin sorunlarına eğilmemeleri

E) Yerli kaynaklan yeterince değerlendirememeleri

 

2. "Şiir ve İnşa" makalesinde halk şiirinden yanadır; ardından "Harabat" adlı Divan şiiri antolojisini yayımlar; bu tutarsız davranışları Namık Kemal'i kızdırır, Namık Kemal ünlü 'Tahrib-i Harabat" adlı eleştirisini bu yapıt için yazar.

Bu bilgiler aşağıdaki Tanzimat sanatçılarından hangisini tanıtmaya yöneliktir?

A) Recaizade Mahmut Ekrem

B) Şemsettin Sami

C) Abdülhak Hamit

D) Ahmet Vefik Paşa

E) Ziya Paşa

 

3. Moliere'den yaptığı çeviri ve uyarlamalarda (adaptasyon) günün dil anlayışını aşan Türkçesiyle sahne dilinin kurulmasına büyük ölçüde katkıda bulundu, Lehçe-i Osmanî adil sözlüğü ile dil çalışmalarına da katildi.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) A. Mithat Efendi

B) Şemsettin Sami

C) Ahmet Vefik Paşa

D) Direktör Âli Bey

E) Abdülhak Hamit

 

4. "İntibah"ta Ali Bey'in, "Araba Sevdası’nda Bihruz Bey'in, Sergüzeşt"te Dilber'in başından pek çok olay geçer; ama bunlar ayrıntıları önceden planlanmış olaylar değildir. Kişilerle olaylar arasında nedensellik bağı kurulamamıştır bu yapıtlarda. Bu eksiklik "Aşk-ı Memnu"da giderilebilmiştir.

Bu parçada aşağıdaki yazarlardan hangisinin yapıtından söz edilmemiştir?

A) Samipaşazade Sezai

B) Recaizade Mahmut Ekrem

C) Halit Ziya Uşaklıgil

D) Namık Kemal

E) Şemsettin Sami

 

5. Bu romanın "alafranga züppe tipi" Bihruz Bey'dir. Süslü giyinmek, çevresindekilere Fransızca konuşmak ve arabayla dolaşmaktan başka işi yoktur onun.

Bu sözler, aşağıdaki romanlardan hangisi ile ilgilidir?

A) Paris'te Bir Türk   

B) Sergüzeşt

C) İntibah      

D) Araba Sevdası

E) Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat

 

6. "Zerrelerden güneşlere kadar her şey şiir konusu olabilir." diyen sanatçı şiirde konu sinirini kaldırmaya çalışırken Muallim Naci ile sert tartışmalara girmiştir. Bu tartışmalara konu olan sanat anlayışını "Talim-i Edebiyat"ta ve "Zemzeme" adlı yapıtlarının önsözünde açıklamıştır.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?      .

A) Ziya Paşa

B) Abdülhak Hamit

C) Nabizade Nâzım

D) Recaizade Mahmut Ekrem

E) Namık Kemal

 

7. —- Hürriyette yayımlanan "Şiir ve İnşa" adlı makalesinde asıl edebiyatımızın Halk edebiyatı olduğunu savunur. Divan edebiyatının "gayri milli ve suni" olduğunu söyler. Ancak, daha sonra hazırladığı —- adlı antolojinin önsözünde bu sözleriyle çelişen düşüncelere yer verir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde verilenler getirilmelidir?

A) Namık Kemal, Tahrib-i Harabat

B) Ziya Paşa, Harabat

C) Abdülhak Hamit, Divaneliklerim

D) Hüseyin Cahit Yalçın, Kavgalarım

E) Muallim Naci, Ateşpare

 

8. (I) "Cezmi" adlı romanda mümkün olduğu kadar tarihi gerçeklere bağlı kalmaya çalışmıştır yazar. (II) Eserin betimleme bölümlerinde yer yer sanatlı bir üslup kullanılmıştır, (III) Yazarın, romanı vermek istediği mesaj doğrultusunda yürütmesinden doğan bir hikâyecilik zaafı vardır. (IV) Romanda Perihan gibi güzel kadınların ve gerçekten kahraman olan erkeklerin betimlemesi, diğerlerinden daha güçlüdür; ama kahramanların ruhsal özelliklerine değinilmemiştir. (V) Roman, kahramanların ölümüyle, mutsuz bir sonla noktalanır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangileri, roman yazarının romantizm akımından etkilendiğinin kanıtı değildir?

A) I. ile II.   B) I. ile V.   C) II. ile III.   D) III. ile IV.   E) IV. ile V.

 

9. "Karabibik" adlı uzun hikâyesinde bir köylünün toprağa bağlı hayatını natüralist bir çizgide yansıtmıştır. "Zehra" adlı romanında ise İstanbul halk yaşamını, külhanbeylerini, tuluat tiyatrolarını, yaz ve kış eğlencelerini anlatmıştır. Bu yapıtında da natüralist anlayış egemendir.

Bu yapıtların yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Recaizade Mahmut Ekrem

B) Nabizade Nâzım

C) Ahmet Mithat Efendi

D) Şemsettin Sami

E) Samipaşazade Sezai 

 

10. Aşağıdaki şairlerin hangisi hem aruz hem hece ölçüsünü kullanmıştır?

A) Ahmet Haşim       

B) Baki

C) Cenap Şahabettin 

D) Ziya Paşa

E) Nefi

 

11. Konuşma diliyle yazı dilini birleştirmeye çalışmış, Osmanlıcayı savunanlara inandırıcı gerçeklerle karşı çıkmıştır. İki cilt olarak yayımlanan "Kamus-ı Türkî" adlı sözlüğünün önsözünde dilimizin adının "Türk Dili" olduğunu vurgulamıştır.

Bu parçada sözü edilen yazar, aşağıdakilerin hangisidir?

A) Ziya Paşa

B) Ahmet Vefik Paşa

C) Hüseyin Cahit Yalçın

D) Ahmet Cevdet Paşa

E) Şemsettin Sami

 

Şinasi                          Zehra

A. Vefik Paşa               Kamus-i Türki

R. Mahmut Ekrem        Lehçe-i Osmani

Şemsettin Sami           Durub-ı Emsal-i Osmaniye

Nabizade Nâzım

12. Yukarıdaki yazar ve yapıt adları eşleştirilirse, aşağıdakilerin hangisi dışta kalır?

A) Şinasi        

B) A. Vefik Paşa

C) R. Mahmut Ekrem

D) Şemsettin Sami

E) Nabizade Nâzım

 

13. Romantizmden realizme geçişi örneklendiren öykülerini "Küçük Şeyler" adlı yapıtında toplamıştır. Öykülerinde Fransızca sözdizimini kullanarak Servet-i Fünun düzyazısına temel oluşturmuştur.

Bu bilgiler aşağıdaki sanatçılardan hangisiyle ilgilidir?

A) Şemsettin Sami

B) Samipaşazade Sezai

C) Recaizade Mahmut Ekrem

D) Muallim Naci

E) Nabizade Nâzım

 

14. —-, Türk edebiyatındaki ilk —- romandır. Romanda olay yok denecek kadar azdır. —-eserde psikolojik tahlillere ayrıntılı olarak yer vermiştir. Eserde —-, kendi kadınlığının sonbaharı ile sonbahar mevsimi arasında bir ilgi kurar ve bu kısım, romanın en güzel bölümlerinden biridir.

Yukarıda boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi gerekir?

A) Araba Sevdası – realist – Recaizade Ekrem – Periveş

B) Eylül – psikolojik – Mehmet Rauf – Suat

C) Sergüzeşt – edebi – Samipaşazade Sezai – Dilber

D) Aşk-ı Memnu – Batili – Halit Ziya – Bihter

E) İntibah – uzun – Namık Kemal – Dilaşup

 

15. Aşağıdakilerden hangisi, Ziya Paşa’nın hicivlerinden oluşan eseridir?

A) Tahrib-i Harabat

B) Zafername

C) Demdeme

D) Harabat

E) Takip

 

CEVAP ANAHTARI

1-D 2-E 3-C 4-E 5-D 6-D 7-B 8-B 9-B 10-D 11-E 12-C 13-B 14-B 15-B