Edebiyat Bilgileri Karma Test-8

1. —-, olaylar yaşandıktan, yaşananların üzerinden belli bir zaman geçtikten sonra yazılır. Bu bakımdan orada anlatılanlar daha soğukkanlı olarak kaleme alınmıştır. —- ise sıcağı sıcağına, hemen o gün yazılır. Yaşananların heyecanı ve canlılığı yansır anlatılanlara. Bu yüzden anlatılanlar, oldukça öznel bir nitelik taşır bu türde.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir?

A) Anılar – Günlükler

B) Günlükler – Fıkralar

C) Fıkralar – Anılar

D) Biyografiler – Fıkralar

E) Makaleler – Denemeler

 

2. Nerde ne zaman bu hava çalınsa

Hoş geldi geçmişteki güzel günler

Nereye gidersen git günlük tasa

Bırak biraz da şad olsun gönüller

Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Redif

B) Sıfat tamlaması

C) Hece vezni

D) Çapraz uyak düzeni

E) Ünlü türemesi

 

3. Bülbül bağlıdır kafeste

Kavuşursak son nefeste

Gül bahçede bülbül seste

Veysel yapış zülf-ü yâre

Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Redif kullanılmıştır.

B) Zengin uyak vardır.

C) Bir şiirin son dörtlüğüdür.

D) 8'li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

E) Bileşik çekimli fiil vardır.

 

4. Buzlar erir gönlümüzdeki ateşten

Karanlıkları yok eder iklimimiz

Gün doğar Anadolu'daki güneşten

Silinir kızıllık, boyanır mavimiz

Bu şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) 12'li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

B) Çapraz uyak örgüsü vardır.

C) Redif kullanılmıştır.

D) 1. ve 3. dizede tam uyak vardır.

E) Konusuna göre satirik bir şiirdir.

 

5. Çekilmez akılda bu kadar sancı

Akıl bir çürük diş, at, kurtulursun

Ölmemenin olsa gerek ilacı

Eski rafta ara, belki bulursun

Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Benzetme yapılmıştır.

B) Düz kafiye örgüsüyle yazılmıştır.

C) İkinci ve dördüncü dizeler tam kafiyelidir.

D) 11'li hece ölçüsü kullanılmıştır.

E) Ünsüz benzeşmesine örnek gösterilebilir.

 

6. 1928'de, önce bir antoloji, ardından da bir dergi hazırlayarak bir çıkış yapan bu topluluk, milli edebiyatçıların sığlıklarına, gerçekçilikten kopmuş ve içi boşalmış "milli"liklerine bir tepkiyi dillendiriyordu. ilk ürünlerini bir kitapta toplayan ve amaçlarını "Canlılık, samimiyet ve daima yenilik" şeklinde açıklayan, yeni imgeler ve yeni benzetmeler peşinde olan bu topluluk, uzun soluklu olmamış, kısa sürede dağılmıştır.

Bu parçada sözü edilen edebiyat topluluğu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Milli Edebiyatçılar

B) Servet-i Fünuncular

C) Garipçiler

D) Yedi Meşaleciler

E) İkinci Yeniciler 

 

7. Aşağıdakilerden hangisi masalın özelliklerinden biri değildir?

A) Eğitsel bir nitelik taşıması

B) Olayların öğrenilen geçmiş zaman kipiyle anlatılması

C) Olayların belli bir zamana bağlanmaması

D) İslamiyetin kabulünden sonra ortaya çıkmış olması

E) İlk kez kimin tarafından söylendiğinin bilinmemesi

 

8. (I) Dağa sırtını yaslayan deniz, derin bir uykuya dalmış. (II) Simsiyah gecede yalnız ışıklar görünüyor üzerinde. (III) Gündüzün coşkun dalgaları çoktan yorulup teslim bayrağını çekmiş bile. (IV) Hemen kıyıdaki vapurlar ise ışıl ışıl… (V) Her biri, denizin üzerinde üçgen şeklinde bir ışık kümesi biçimini almış.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde kişileştirme sanatı vardır?

A) I. ve II.   B) I. ve III.   C) III. ve IV.   D) III. ve V.   E) IV. ve V.

 

9. İleri atılıp sellercesine

Göğsünden vurulup tam ercesine,

Bir gül bahçesine girercesine,

Şu kara toprağa girenlerindir.

Bu dizelerdeki en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kinaye   B) Benzetme   C) Kişileştirme   D) Tevriye   E) Hüsn-ü talil

 

10. Bağrımda yadını dağlıyorum, bak

Ben de senin gibi ağlıyorum, bak

Eriyip izinde çağlıyorum, bak

"Eğil gözyaşından iç" dedin bana

Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Sözcük ve ek halinde redif vardır.

B) Lirik bir söyleyiş vardır.

C) 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

D) Yarım uyak kullanılmıştır.

E) Kimi sözcükler gerçek anlamının dışında kullanılmıştır.

 

11. Aşağıdaki dizelerin hangisinde zengin uyak vardır?

A) Dağların yere indi koyu serin gölgesi

Düştü yeşil ovaya kubbelerin gölgesi

B) Çöllere kalmış gibi yanıyor, yanıyorum

Başımdaki gökleri bir deniz sanıyorum

C) Çoruh'a savuruyor yaprakları sonbahar

Nerdesiniz atımı koşturduğum ovalar

D) Ufuk… diye dağları gözümle deleceğim

Bir siyah kartal gibi göğe yükseleceğim

E) Ufuklarda bu akşam ne sis var, ne bulut var

İçten dualar gibi geçiyor sanki rüzgar

 

12. Herhangi bir konuyu rahat ve akıcı bir biçimde ele alan. çoğu kez yazarının kişisel bakış açısı ve deneyimini aktaran orta uzunluktaki edebi metinlerdir. Yazar, özgürce seçtiği bir konuda iddia ve ispatlama kaygısı gütmeden, düşüncelerini konuşma havası içerisinde "ben"li bir anlatımla dile getirir. Bu türün yaratıcısı 16. yüzyıl Fansız yazarı Montaigne'dir. Bu tür, edebiyatımızda, diğer birçok edebi tür gibi Tanzimat'tan sonra görülmeye başlanmıştır.

Bu parçada sözü edilen edebiyat türü aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Deneme   B) Anı   C) Eleştiri   D) Röportaj   E) Makale 

 

13. Aşağıdakilerden hangisi makale ve denemenin ortak özelliğidir?

A) Hemen her konuda yazılabilmesi

B) İlk örneklerinin Montaigne tarafından verilmesi

C) Öne sürülen düşünce veya tezin kanıtlanması

D) Anlatımın yalın, yoğun ve nesnel bir nitelik taşıması

E) Bilimsellikten uzak, senli benli bir anlatımla yazılması

 

14. Aşağıdaki dizelerin hangisinde redif kullanılmıştır?

A) Şimdi bir hatıra olamazsın belirsiz, uzak

İşte öyle imkânsız bir şey seni unutmak

B) Hep böyle İçinde uzak bir ışık mı yanar

Bakışlarında beni dinlendiren bir şey var

C) Dallarda rüzgar hışırtısı dindi

Bütün kuşlar yuvalarında şimdi

D) Gözlerin geçer aklımdan özlemler içinde

Gözlerin bir çigan müziği güzelliğinde

E) Avuçlarımda ateş, yorgun gözlerimde nem

Aşarak denizleri bir gün kapına gelsem

 

15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde redif yoktur?

A) Birden karanlıklar sökülüverdi

Odama bir hayal dökülüverdi

B) Kara haber; tipi eser, savrulur

Bir yanardağ gibi içim kavrulur

C) Gelse de an acı sözler dilime

Uçacak sanırdım birkaç kelime

D) Sabırlıdır, gözü toktur

Zavallının derdi çoktur

E) Her şey ona karşı durur

Güneş yakar, kış dondurur

 

16. Baudelaire, Verlaine gibi şairlerle temsil edilen çağdaş Batı şiirine yakındır. Kendinden bir iki kuşak sonrası yerli şairler üzerinde etkili olmuştur. Hocası olan Tanpınar gibi, az yazmış, şiirlerini seyrek yayımlamıştır. Fransız şiirinden ve Ahmet Haşim'den etkilenmiştir. Ancak bu etkileri sanatına sindirerek özgün bir şiire ulaşmıştır. Hece ölçüsüne bağlı kalmış; fakat hecenin durak ve vurgu yerlerini değiştirmiştir. Bu anlayışla gelenekselde çağdaşlığı yakalayan, çağrışım gücü yüksek şiirler kaleme almıştır. Yurdu, insanı ve doğası ile barışık, alışılmadık deyiş örgüsüyle unutulmaz şiirler ortaya koymuştur. Bunlar arasında, Fahriye Abla şiiri çok meşhur olmuştur.

Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ziya Osman Saba

B) Ahmet Muhip Dıranas

C) Yahya Kemal Beyatlı

D) Orhan Veli Kanık

E) Faruk Nafiz Çamlıbel

 

17. Gerçek ya da düş ürünü bir olayı aktaran kısa düz yazı türüdür. Kısa oluşu, yalın bir olay örgüsüne sahip olması, genellikle önemli bir olay ya da sahne aracılığıyla tek ve yoğun bir etki uyandırması ve az sayıda karaktere yer vermesiyle romandan ayrılır. Olayın geçtiği yer sınırlı, anlatım özlü ve yoğundur. Karakterler belli bir olay içinde gösterilir. Bu karakterlerin de çoğu zaman sadece belli özellikleri yansıtılır. Konu tümüyle düş ürünü olabileceği gibi gerçek yaşamdan seçilmiş de olabilir. Genellikle ironik bir rastlantı yoluyla yaratılan özel bir an üzerindeki yoğunlaşma sürpriz sonlarla biter. Edebiyatımızda Ömer Seyfettin'in yazdıkları bu niteliktedir.

Bu parçada sözü edilen yazınsal tür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Makale   B) Deneme   C) Eleştiri   D) Fıkra   E) Öykü 

 

18. Böylece bir lâhza kaldığım zaman

Geceyi koynuma aldığım zaman

Gözlerim kapanıp daldığım zaman

Yeniden yollara düzülmekteyim

Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Redif kullanılmıştır.

B) Ulama vardır.

C) Tam kafiye alınmıştır.

D) Düz uyak düzeniyle söylenmiştir.

E) 11'li hece ölçüsü kullanılmıştır.

 

19. Bahar geldi koyun kuzu koklaştı

İki âşık senelerdir bekleşti

Kara gözlüm, düğün dernek yaklaştı

Vatan borcu biter bitmez ordayım

Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü bir nitelik vardır?

A) Didaktik şiir   B) Lirik şiir   C) Satirik şiir   D) Epik şiir   E) Dramatik şiir

 

20. Gölgemde bir değil bin yara kanar

Gölgeme değerse gölgeler yanar

Geceleri gölgem yollarda donar

Kar gibi kürürüm kendi gölgemi

Bu dizelerde ağır basan söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Abartma   B) Tariz   C) Teşhis   D) Kinaye   E) Hüsn-i talil

 

21. "Benim yapıtlarım, eskilerin tezkire diye adlandırdığı, bir kişinin yaşamını konu alan edebiyat ürünleridir. Kitaplarımda anlattıklarım, kişisel anılara ya da araştırma sonucu edindiğim sözlü ve yazılı malzemelere dayandığı için tarihi birer veri olarak da kabul edilebilir." diyen bir sanatçının özellikle hangi türde yazdığı söylenebilir?

A) Mektup   B) Biyografi   C) Deneme   D) Makale   E) Anı

 

22. Yağmur yağıyordu usul usul toprağa

Gözyaşları düşerek üstüne sanki

Damla damla ağlıyordu uzaktan uzağa

Sahibini yitiren bir trampet

Bu dizelerde kişileştirilen varlık, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yağmur   B) Gözyaşı   C) Toprak   D) Trampet   E) Damla

 

23. Aşağıdaki dizelerin hangisinde zengin uyak kullanılmıştır?

A) Neye uzansam soyut bir örümcek

Çıkıyor altından, tombulsu, titrek

B) Evlerin çoğu eskidi gitti tamir edilmedi

Evlerin çoğu gereği gibi tasvir edilmedi

C) Umuda açılan her pencere

Yayılır bedenime çepçevre

D) Bir elim kalem tutmuş, yazı yazar

İki elinde kazma, toprağı kazar

E) Yüzümde çizgiler, saçımda aklar

Ve her çizgi içinde bin elem saklar

 

CEVAP ANAHTARI

1-A 2-E 3-B 4-E 5-B 6-D 7-D 8-B 9-B 10-D 11-A 12-A 13-A 14-D 15-C 16-B 17-E 18-B 19-B 20-A 21-B 22-D 23-E