Edebiyat Bilgileri Karma Test-16

1. Dizlerim tutmuyor, kalmadı derman.

Zamansız ölüme çıkartılmış ferman.

Karanlık yolumun sonunda yanan,

Geleceğe ışık sen misin, acaba?

Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Redif kullanılmamıştır.

B) 11'li hece ölçüsü kullanılmıştır.

C) Düz kafiye düzeni kullanılmıştır.

D) Dörtlük nazım birimiyle yazılmıştır.

E) Tam kafiye kullanılmıştır.

 

2. (I) Ahmet Yesevî, İslam etkisinde gelişen Türk edebiyatının, elimizde eseri bulunan ilk sanatçılarındandır. (II) Yesevî, Arapçayı ve Farsçayı çok iyi bildiği halde eserlerini Türkçe yazmıştır. (III) O dönemin halk şiirinden aldığı biçimleri ve heceyi kullandı. (IV) Bu şiirler daha sonra Atabet'ül Hakayık adıyla kitaplaştırıldı. (V) Kitaptaki şiirlerin çoğu, 7'li ve 12'li hece kalıplarıyla söylenmiştir; içinde az da olsa aruzla yazılan şiirler de vardır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı söz konusudur?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

3. —-; şiir, hikâye, roman, resim, heykel, tiyatro gibi sanat veya düşünce eserinin, zayıf ve güçlü yönlerini dikkate alarak o eserin gerçek değerini belirlemek için yapılan inceleme yazısıdır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki öğretici metin türlerinden hangisi getirilmelidir?

A) Deneme   B) Eleştiri   C) Makale   D) Anı   E) Gezi yazısı

 

4. I. Sohbette nüktelerden, halk söyleyişlerinden yararlanılır, denemede ise daha ciddi bir dil kullanılır.

II. Sohbetin yüzeysel, yalın; denemenin sanatlı ve derin bir anlatımı vardır.

III. Sohbette yazar kendisiyle; denemede ise okuyucusuyla konuşuyormuş gibi davranır.

IV. Sohbet tek bölümden; deneme giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşur.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?

A) I. ve II.   B) II. ve III.   C) III. ve IV.   D) I. ve IV.   E) I. ve III.

 

5. Aşağıdaki dizelerden hangisi didaktik şiirden alınmış olabilir?

A) Uydurma söz yapmayız

Yapma yola sapmayız

B) Kara gözlüm efkârlanma gül gayrı

İbibikler öter ötmez ordayım

C) Deniz güzel, geceler, çeşmeler serin

Bahar sefasına dalmıştı bahçeler

D) Yaprak gazel olmuş durmuyor dalda

Vefasız güzelden bize ne fayda

E) Ben ki toz kanatlı bir kelebeğim

Minicik gövdeme yüklü Kafdağı

 

6. Görülen yerlerin tarihî, coğrafi, tabii ve sosyal özellikleri belirgin şekilde anlatılır. Konular güncel olaylarla birleştirilerek edebî bir üslupla yazıya geçirilir. Bu türde gerçek bilgiler verilmesine rağmen, dış dünya yazarın gözüyle anlatıldığından, verilen bilgiler, nesnel veri olarak kabul edilmez.

Bu parçada dil ve yapı özellikleri verilen edebî tür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Makale   B) Eleştiri   C) Hatıra   D) Biyografi   E) Gezi yazısı 

 

7. Yaşanmış ya da yaşanabilecek olayların belli unsurlara bağlı olarak anlatıldığı kısa yazılardır. Olay ve durum olarak iki kola ayrılmıştır. Türk edebiyatında Memduh Şevket Esendal, Ömer Seyfettin, Sait Faik Abasıyanık gibi temsilcileri vardır.

Burada özellikleri verilen edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hikâye   B) Roman   C) Tiyatro   D) Makale   E) Masal

 

8. Aşağıdaki eser-sanatçı eşlemelerinden hangisi yanlıştır?

A) Kutadgu Bilig – Yusuf Has Hâcib

B) Divan-ı Lügati't Türk – Kaşgarlı Mahmut

C) Divan-ı Hikmet – Ahmet Yesevî

D) Atabetü'l Hakayık – Edip Ahmet Yüknekî

E) Risaletü'n Nushiyye – Ali Şîr Nevâî

 

9. Bu yazarın eserleri biçimsel açıdan kusurlu. Ancak, onun hikâye anlatmadaki ustalığını teslim etmek gerekir. Onda, okuyucuyu beklenti içinde tutabilme, onun merak duygusuyla oynayabilme gücü var. Yani okuyucusuna "Bakalım bundan sonra ne olacak?" sorusunu sordurmayı başaran bir yazar o. Edebi açıdan bir değer taşımasa da kurgusal bakımdan zirveleri zorluyor onun eserleri.

Bu parça aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir?

A) Fıkra   B) Deneme   C) Sohbet   D) Eleştiri   E) Mektup

 

10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde redif yoktur?

A) Gönülde gam şu kadar çok ki hîç nihâyeti yok

Safâ dediklerinin adı var alâmeti yok

B) Şîr akıtmakla hep hâsıl olur sandı murâd

Vâdî-i aşka süt döktü yanıldı Ferhâd

C) Gam-ı aşkınla feryâd eylesem dîvâne dirler

Kızarsa ağlamaktan gözlerim mestâne dirler

D) Tûtî-i mu'cize-gûyem ne desem lâf değil

Çarh ile söyleşemem âyînesi sâf değil

E) Nevbahâr oldı gelün azm-i gülistân idelüm

Açalum gonca-i kalbi gül-ı handân idelüm

 

11. Yârin dudağından getirilmiş

Bir katre âlevdir bu karanfil

Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi vardır?

A) Teşbih   B) Telmih   C) İntak   D) Cinas   E) Tevriye

 

12. Seni seviyorum

Çağladıkça coşan su

Estikçe dellenen rüzgâr

Ekildikçe anaçlaşan toprak

Öğütler bunu bana

Seni severken

Türküden türküye geçer ırmak

Bu şiirde aşağıdakilerden hangisine ait nitelikler ağır basmaktadır?

A) Lirik şiir   B) Epik şiir   C) Satirik şiir   D) Didaktik şiir   E) Dramatik şiir

 

13. Bir yazıda verilmek istenen mesaja, yani o yazının yazılış amacına ne ad verilir?

A) Yargı   B) Ana düşünce   C) Konu   D) İçerik   E) Semantik

 

14. Aşağıdakilerden hangisi "konularına göre" roman türleri içinde yer almaz?

A) Psikolojik roman

B) Köy romanı

C) Çeviri roman

D) Tarihî roman

E) Biyografik roman

 

15. Çamların kokusu karışır rüzgâra

İçli içli kaval çalar çoban da

Koyunlar, kuzular girer ağıla

Böyle olur bizim orda akşamlar

Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü bir nitelik vardır?

A) Lirik   B) Didaktik   C) Pastoral   D) Epik   E) Satirik

 

16. Dâr-i dünyâ deli gönlüm gibi vîrân olsa

Ne cihân olsa ne cân olsa ne hicrân olsa

Bu dizelerdeki en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tezat   B) Cinas   C) Kinaye   D) Benzetme   E) Hüsn-i ta'lil

 

17. —- türünün yerini Tanzimat edebiyatı dönemine kadar destanlar, halk hikâyeleri, masallar, efsaneler ve mesneviler karşılamıştır. Edebiyatımıza Fransızcadan yapılan çevirilerle girmiştir, ilk örneği Yusuf Kamil Paşa'nın Fransız yazar Fenelon'dan yaptığı "Telemak" adlı çeviridir.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Tiyatro   B) Roman   C) Hikâye   D) Deneme   E) Gezi yazısı

 

18. Yaşanmış veya yaşanması mümkün olan olayların okuyucuya haz verecek şekilde anlatıldığı kısa soluklu edebî yazılara —- denir.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) tiyatro   B) roman   C) hikâye   D) deneme   E) gezi yazısı

 

19. —-, en önemli romanları olan "Mai ve Siyah" ile "Aşk-ı Memnu" yayımlanmadan önce yazdığı "Hikâye" adlı incelemesinde çağdaş romanın ülkemizde tanınmadığından yakınır ve Batılılarca yazın değeri verilmeyen bazı ürünlerin Türkçeye çevrildiğini söyler.

Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Refik Halit Karay

B) Reşat Nuri Güntekin

C) Hüseyin Rahmi Gürpınar

D) Halit Ziya Uşaklıgil

E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu 

 

20. Bu akşam sonbahar ne kadar serin

Geceyi hasretle bekliyor zaman

Üstünde hasretle leylekler uçan

Beyaz perdeleri indiriverin

Bu şiirde aşağıdaki söz sanatlarından hangisinin örneği vardır?

A) Hüsn-i talil   B) Tariz   C) Telmih   D) Teşhis   E) Tecahül-i arif

 

21. Yazarın herhangi bir konudaki görüşlerini, kesin yargılara varmadan, kanıtlamaya kalkmadan, okuyucuyu inanmaya zorlamadan anlattığı yazı türüdür. Bu türde yazar, görüşlerini aktarırken samimi bir dil kullanır. Kendi İçiyle konuşuyormuş gibi bir hava içindedir. Bu türün ilk örneklerini Fransız yazar Montaigne vermiştir. Edebiyatımızda bu türde Nurullah Ataç öne çıkmıştır.

Bu parçada aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden söz edilmiştir?

A) Roman   B) Makale   C) Deneme   D) Fıkra   E) Eleştiri

 

22. Temelini Karagöz oyunu, orta oyunu ve köy seyirlik oyunu oluşturur. Edebiyatımızda Batılı anlamdaki ilk örneğini Şinasi vermiştir. Şinasi'nin Tanzimat döneminde yazdığı 'Şair Evlenmesi' bu türün ilk modern örneğidir.

Bu parçada sözü edilen edebiyat türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Roman   B) Hikâye   C) Tiyatro   D) Masal   E) Röportaj

 

23. Aşağıdakilerin hangisi Servet-i Fünun sanatçılarının genel özelliklerinden biri değildir?

A) Fransız realistlerle natüralistlerinden etkilenmişlerdir.

B) Aydınlar için yazılmış bir salon edebiyatı oluşturmuşlardır.

C) Ağır ve süslü bir dil kullanmışlardır.

D) Sanat, sanat içindir, anlayışını benimsemişlerdir.

E) Türk edebiyatında ilk kez roman, öykü, deneme türlerinde eser vermişlerdir.

 

24. Servet-i Fünunculardan daha sade bir dil kullanmışlardır. Sembolizm, empresyonizm ve romantizm gibi akımları eserlerine uygulamışlardır. Batı Edebiyatı ile Milli Edebiyat arasında bağ oluşturmuşlardır. Aruzla şiir yazan bu dönem şairlerinden en tanınmış olanı Ahmet Haşim'dir.

Bu parçada sözü edilen edebî dönem aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tanzimat edebiyatı

B) Fecr-i Âti edebiyatı

C) İkinci Yeni akımı

D) Garip akımı

E) Divan edebiyatı

 

25. —- türünde olayın geçtiği yer sınırlıdır ve ayrıntılı olarak anlatılmaz. —- türünde birden çok olay olduğu için çevre daha geniştir. —- türünde ise olayın geçtiği mekân sahneye yansıtılmaya çalışılır.

Bu parçadaki boşluklara sırasıyla hangi kavramlar getirilmelidir?

A) Masal – Destan – Tiyatro

B) Destan – Hikâye – Roman

C) Hikâye – Roman – Tiyatro

D) Tiyatro – Masal – Piyes

E) Roman – Hikâye – Tiyatro

 

CEVAP ANAHTARI

1-B 2-D 3-B 4-C 5-A 6-E 7-A 8-E 9-D 10-B 11-A 12-A 13-B 14-C 15-C 16-D 17-B 18-C 19-D 20-D 21-C 22-C 23-E 24-B 25-C