Edebiyat Bilgileri Karma Test-12

1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "intak (konuşturma)" sanatı vardır?

A) Gecenin koyu karanlığında

Rüzgârda sokak kokusu

B) Dal bir gün dedi ki tomurcuğuna

Tenimde bir yara işler gibisin

C) Uğraşma boşuna şiir yazamazsın

Bu kadar maviyken gökyüzü

D) Gökyüzünün maviliğine akarak

Savruldu sonsuza ışık hızım

E) Bana bu kadar açık söylemedi

Güzel olduğunu yaşamanın

 

2. —-, kendisinden önceki şiirin birtakım verileri üzerine yeni bir şiir kurmaya çalışmışlardır. Biçim, içerik ve dil bakımından birtakım aşırılıklar taşısa da, 1960 sonrası şiirimize geniş biçim açılımları sağlamıştır. Bugünkü şairlerimizin önünde, şiirimizin diğer bütün sanatçılarıyla birlikte, yararlanacakları bir deneyim olarak durmakta ve şiirimize bir zenginlik sağlamaktadır. Bu akımın şairleri, şiir dilinin yalnızca bir öyküleme aracı olmayıp kendi başına da estetik bir değer taşıdığı düşüncesinin yerleşmesine önemli katkılar sağlamıştır. Cemal Süreya, Turgut Uyar ve Edip Cansever bu şiir akımının önde gelen isimleridir.

Bu parçada sözü edilen edebiyat topluluğu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Beş Hececiler

B) İkinci Yeniciler

C) Yedi Meşaleciler

D) Hisarcılar

E) Garipçiler

 

3. Sensiz geçen zamanı belli yaşamamışım

Sensizlik bir kuyuymuş onu aşamamışım

Yukarıdaki dizelerde olduğu gibi "bir durumun abartılarak anlatılması" sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İntak   B) Mübalağa   C) Telmih   D) Kişileştirme   E) Tenasüp

 

4. Aşağıdakilerden hangisi Servet-i Fünun edebiyatının özelliklerinden biri değildir?

A) "Sanatın sanat içindir." görüşünü benimsemişlerdir.

B) Romanlarda konular İstanbul dışından seçilmiştir.

C) Tiyatro ihmal edilmiş; bu türde başarılı ürünler verilmemiştir.

D) Roman ve hikâyede Batı tekniği düzeyinde yapıtlar verilmiştir.

E) Batıdan alınan sone, terza-rima gibi nazım şekilleri kullanılmıştır.

 

5. "Sular öyle temiz ki annemin yüzü gibi" ifadesinde kullanılan söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Teşhis   B) Kinaye   C) Tezat   D) Mecaz-ı mürsel   E) Teşbih

 

6. İlk hikâyelerinde olayları toplumcu bir açıdan gözlemeye çalıştığı, gözlemci bir gerçekçiliğe yöneldiği görülür. Bu yıllarda, yazarlar arasında tutulan, toplum çatışmalarını anlatan hikâyeleri ile "küçük adamın günlük yaşayışını" ele almaya başladı. Eskilerin kenarda köşede unuttukları, kimselerin varlığından haberdar olmadığı "küçük adam'ı edebiyatımıza getiren o olmadıysa bile, yerleştiren, bilinmeyen yönlerini gösteren, bir moda haline getiren, en güzel hikâyelerini yazan o olmuştur. Çehov tarzı öykücülüğün edebiyatımızdaki en önemli temsilcilerinden olan sanatçının Semaver, Son Kuşlar gibi okul kitaplarına kadar giren birçok öyküsü vardır.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Memduh Şevket Esendal

B) Sait Faik Abasıyanık

C) Sabahattin Ali

D) Ömer Seyfettin

E) Halikarnas Balıkçısı 

 

7. İntak, insan dışındaki varlıkların konuşturulması sanatıdır.

Buna göre, aşağıdaki dizelerin hangisinde bu söz sanatına başvurulmuştur?

A) Bir çoban parçasısın, olmasan bile koyun

Daima eğeceksin başkalarına boyun

B) Kuru bir yaprak gibi kalbini eline al

Diye hıçkırır kaval bitmeyen bir sesle

C) Arzu, başlarımızdan yıldızlar gibi yüksek

Önümüzde bir sürü, yanımızda bir köpek

D) Gün biter, sürü yatar ve sararan bir ayla

Çoban hicranlarını basara bağrına yayla

E) Uçan kuşları düşün, geçen kervanları an

Mademki kara bahtın adını koydu çoban

 

8. Aşağıdaki eser-yazar eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A) Cezmi – Namık Kemal

B) Karabibik – Nabizade Nazım

C) Huzur – Ahmet Hamdi Tanpınar

D) Ankara – Yakup Kadri Karaosmanoğlu

E) Gurbet Hikâyeleri – Sait Faik Abasıyanık

 

9. Onun şiirleri günümüzün sivrilmiş, adları çok anılan şairlerinkine benzemez, kendine vergi, yalnız kendinin olan bir deyişi var onun. Öyle parlak değil, ama okudukça sarar sizi, yavaş yavaş sarar. Şiirin özünü yakaladığı, onu uygun biçime koyduğu birçok şiirinde olağanüstü tatlar yaratmasını bilmiştir. Şiirin yokuşlarını koşarak tırmanıyor. Onun bütün şiirlerini okuyun, onların her birinin şiirimizin uzayında, ışığını kendi yakmış büyük ve yalnız yıldızlar gibi gezindiğini göreceksiniz. "Kızılçullu Yolu"ndan "Yarasın Beyler"e kadar bütün şiir kitapları bir "kendi olma"nın serüvenidir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tarık Buğra

B) Rıfat İlgaz

C) Haldun Taner

D) Necati Cumalı

E) Gülten Akın

 

10. Anlamları ayrı fakat yazılışları ve söylenişleri benzer olan sözlerin bir arada kullanılmasına dayanan söz sanatına cinas denir.

Aşağıdaki dizelerin hangisinde cinas sanatına yer verilmemiştir?

A) Her nefeste işledim ben bir günah

Bir günah için demedim bir gün ah

B) Kalem böyle çalınmıştır yazıma

Yazım kışa uymaz kışım yazıma

C) Ne deniz görünür gözüme ne kara

Aklımı başımdan aldı gözleri kara

D) Yara benden yara benden

Söyleyin yâra benden

E) Bir söz didi cânân ki kerâmet var içinde

Dün giceye dâir bir işâret var içinde

 

11. Eski Yunan edebiyatında, Aiskhylos, Sophokles ve Euripides —- türünde yapıtlar vermiştir.

Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisin getirilmelidir?

A) Tragedya   B) Komedya   C) Hitabet   D) Felsefe   E) Tarih

 

12. Bu sanatçılara göre geleneksel şiirin benimsediği her şey, yeni şiirin dışında tutulmalıdır. Şiirde önemli olan anlamdır. Bu anlam da çoğunluğun tadına varabileceği bir nitelik taşımalıdır. Bu akım sanatçıların şiirde oluşturmak istediği ölçüsüz, uyaksız, söz ve anlam sanatlarından soyutlanmış, yalın bir anlatımdır.

Bu parçada şiirlerinin ortak özelliklerinden söz edilen şairler, aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılır?

A) Garipçiler

B) Beş Hececiler

C) Yedi Meşaleciler

D) İkinci Yeniciler

E) Milli Edebiyatçılar 

 

13. Bir dönem Fecr-i Ati topluluğu içinde yer alan yazar, daha sonra kendi çizgisini oluşturmuştur. Memleket Hikâyeleri’nde Anadolu'nun kimi yörelerinde ve İstanbul'da yaşayan küçük insanların yaşayışlarını, sevinçlerini, umut ya da umutsuzluklarını konu edinen yazar Gurbet Hikâyeleri’nde Halep ve Beyrut'taki gözlemlerini, yurt özlemlerini işlemiştir.

Bu parçada sözü edilen yazar, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

B) Reşat Nuri Güntekin

C) Ömer Seyfettin

D) Refik Halit Karay

E) Halit Ziya Uşaklıgil

 

14. Sade pirinç zerde olmaz, bal gerektir kazana

Baba malı tez tükenir, evlat gerek kazana

Bu dizelerde görülen söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mecaz-ı mürsel   B) Cinas   C) Tecahül-i arif   D) Teşbih   E) Hüsn-i talil

 

15. Sadece benzeyenin kullanıldığı, kendisine benzetilenin kullanılmadığı söz sanatına kapalı istiare denir.

Buna göre kapalı istiareye örnek olabilecek bir kullanım aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A) Ardımda kalan yerler anlaşırken baharla

Önümüzdeki arazi örtülü şimdi karla.

B) Dünyada sevilmiş ve seven nafile bekler;

Bilinmez ki giden sevgililer dönmeyecekler.

C) Az değildir, varmadan senin gibi yurduna

Post verenler yabanın hayduduna kurduna!

D) Yaşaran gözlerimde her şey artık değişti

Bizim garip Şeyhoğlu buradan geçmemişti…

E) Gönlümü Maraşlının yaktı kara haberi.

Aradan yıllar geçti işte o günden beri.

 

16. Gökyüzünün başka rengi de varmış!

Geç fark ettim taşın sert olduğunu.

Su İnsanı boğar, ateş yakarmış!

Her doğan günün bir dert olduğunu,

İnsan bu yaşa gelince anlarmış

Bu dizelerdeki en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mecaz-ı mürsel   B) Abartma   C) Hüsn-i ta'lil   D) Tecahül-i arif   E) Tevriye

 

17. Ben bir konuda bilgi vermek veya bir gerçeği savunmak için yazarım. Yazımda, türlü kanıtlardan faydalanır, bunları bilimsel yöntemle incelerim. Ciddi bir üslup kullanmaya özen gösteririm. Konu sınırlaması yapmam; ancak yazacağım konuda yeterli düzeyde bilgi sahibi olup olmadığıma bakarım. Yazılarım, düşünce ağırlıklıdır ve bilgi verme amacına yöneliktir. Onları dergi ve gazetelerde yayımlarım.

Bu sözleri söyleyen bir yazarın aşağıdaki türlerden hangisinde yazdığı söylenebilir?

A) Makale   B) Deneme   C) Eleştiri   D) Fıkra   E) Günlük

 

18. Edebi kişiliğini Paris'te bulunduğu yıllarda ünlü tarihçi Albert Sorel'den aldığı tarih zevkiyle Baudelaire, Verlaine gibi Fransız şairlerinin ölçü ve biçim güzelliklerinde buldu. Batı şiirinin tekniğini benimserken Osmanlı medeniyetinden ve kültüründen kopmadı. Şiirlerinde tarih, vatan, millet sevgisi üzerinde durdu, İstanbul’a olan derin sevgisini şiirlerinde dile getirdi. Duygu, düşünce ve hayali ustalıkla kaynaştırdığı şiirlerinde aruzu başarıyla kullandı. Şiirlerini Kendi Gök Kubbemiz, Eski Şiirin Rüzgârıyla adlı kitaplarında topladı.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ahmet Hamdi Tanpınar

B) Orhan Şaik Gökyay

C) Fazıl Hüsnü Dağlarca

D) Behçet Necatigil

E) Yahya Kemal Beyatlı 

 

19. Ben giderim adım kalır,

Dostlar beni hatırlasın.

Düğün olur bayram gelir,

Dostlar beni hatırlasın.

Bu dörtlüğün kafiye düzeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Düz kafiye

B) Çapraz kafiye

C) Sarma kafiye        

D) Tam kafiye

E) Cinaslı kafiye

 

20. Hangi hissin parmağı dokundu ki derine,

Düştü bir gizli alev salkımı içerine?

Hangi kâbus bastı ki, seni uykularında,

Birdenbire cehennem kaynadı sularında?

Bu dörtlüğün kafiye düzeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sarma kafiye        

B) Düz kafiye

C) Gazel tipi kafiye   

D) Çapraz kafiye

E) Zengin kafiye

 

21. Hasta bir çocuğun psikolojisini başarıyla yansıtan bir romandır. Bir kemik hastalığına yakalanan çocuğun çektiği sıkıntılara, kaldığı konaktaki paşanın kızı Nüzhet'e duyduğu karşılıksız aşk eklenir. Nüzhet'in başka biriyle evlenecek olması, çocuğu derin üzüntülere salar. Çocuğun hastanede yaşadıkları, hastane ortamı başarılı gözlemlerle yansıtılır romanda.

Bu parçada sözü edilen roman aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sürgün

B) Yaprak Dökümü

C) Kiralık Konak

D) Mai ve Siyah

E) 9. Hariciye Koğuşu

 

22. Bir konuşmacının belli bir topluluğa hitaben yaptığı etkileyici ve coşkulu konuşmalara ne ad verilir?

A) Hitabet   B) Deneme   C) Anı   D) Makale   E) Seyahatname

 

23. Aziz şehitlerimiz!

Gözlerimiz yaşla dolu, kalbimiz hürmet ve muhabbetinizle dolu karşınıza geldik. Size karşı mahcubuz. Biz, kazandırdığınız zaferi sona erdirmeyi bilmeyenler, günahkârız.

Yukarıdaki parça aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir?

A) Gezi   B) Anı   C) Hitabet   D) Makale   E) Deneme

 

 

24. 1935 yılında ilk şiir kitabı olan Havaya Çizilen Dünya'yı yayımlayan sanatçı, insanın başlangıç düşüncesi olan çocuk ve Tanrı kavramlarından yola çıkarak önce gençliğini yaşadığı Atatürk döneminin güven veren ortamında yazmış, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra epik türe de yönelerek ulusal savaşlarımızın uyardığı düşünce ve duygularını yansıtmaya ağırlık vermiştir. Üç Şehitler Destanı onun bu yolda oluşturduğu en önemli yapıtlarındandır.

Bu parçada sözü edilen sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Faruk Nafiz Çamlıbel

B) Fazıl Hüsnü Dağlarca

C) Behçet Kemal Çağlar

D) Cahit Sıtkı Tarana

E) Mehmet Emin Yurdakul

 

CEVAP ANAHTARI

1-B 2-B 3-B 4-B 5-E 6-B 7-B 8-E 9-D 10-E 11-A 12-A 13-D 14-B 15-A 16-D 17-A 18-E 19-B 20-B 21-E 22-A 23-C 24-B