Edebiyat Bilgileri Karma Test-11

1. "İkiden fazla ses benzerliğine dayanan kafiyeye zengin kafiye denir."

Aşağıdaki dizelerin hangisinde zengin kafiye kullanılmıştır?

A) Eylülde melül oldu gönül soldu da lâle

Bir kâküle meyletti gönül geldi bu hâle

B) Gözlerim daldı gitti, bir rüya denizine

Sularda uzun uzun baktım ayın izine

C) Kardır yağan üstümüze geceden

Yağmurlu, karanlık bir düşünceden

D) Gözlerin kararan yollarda üzgün

Ve bir zambak kadar beyazdır yüzün

E) Sen gelmedin bu yerlere, gelmek kolay değil

Yıllar süren bir özlemi bilmek kolay değil

 

2. Şiirlerinde musiki, duygu ve hayal, temel unsur olarak ortaya çıkar. Dış âlemi bir rüya gibi değerlendirerek onun yansımalarında bir şiir dili oluştur. Duygulanmaların oluşturduğu "an"lar üzerinde duran sanatçı, eserlerinde özellikle "zaman" ve "rüya" kavramlarına önem verir. "Bursa'da Zaman" şiiriyle "Abdullah Efendi'nin Rüyaları" bu açıdan önemli eserlerdir. Hece ve serbest vezinle yazdığı şiirlerinde gizli bir aruz ahengi sezilir. Şiirleriyle olduğu kadar makale, deneme, biyografi, edebiyat tarihi, roman ve inceleme yazılarıyla da tanınır.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sait Faik Abasıyanık

B) Ahmet Haşim

C) Ahmet Hamdi Tanpınar

D) Yahya Kemal Beyatlı

E) Mehmet Akif Ersoy

 

3. Daha çok politika alanında tanındığı için ilk öykülerini takma adlarla yazan sanatçı, değişik konuları ele alması ve anlatımındaki yalınlık dolayısıyla yeni Türk öyküsünün en önemli adlarından biri olmayı başarmıştır. Öykülerinde genellikle taşra yaşantısını yansıtmış, sıradan İnsanların başından geçen günlük olayları basit çizgilerle canlandırmıştır. Ayaşlı ve Kiracıları adlı romanıyla ödül almıştır. Bu romanda, Cumhuriyetin ilk yıllarındaki Ankara'nın görgülü-görgüsüz çeşitli çevrelere bağlı insanlarının, oda oda kiraya verilen bir evdeki yaşantılarıyla birlikte, dedikodular, kumar partileri, türlü çıkar hesapları, mal mülk kaygılarını göstermiştir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sait Faik Abasıyanık

B) Ömer Seyfettin

C) Hüseyin Rahmi Gürpınar

D) Memduh Şevket Esendal

E) Ahmet Hamdi Tanpınar

 

4. —-, Peyami Safa'nın önemli bir romanıdır. Yazar, Şinasi ve Faiz Bey ile karşı tarafta Macit ve onların şahsında temsil ettikleri insanları işler. Yazar, yalnızca bu insanları ve İstanbul’un iki semtini karşı karşıya getirmekle kalmaz; Neriman'ı bir köprü gibi kullanarak Doğu ve Batı medeniyetlerini; yaşam tarzı, musiki, mimarî ve dekor gibi yönlerden karşılaştırır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Yalnızız

B) Fatih – Harbiye

C) Matmazel Noralya'nın Koltuğu

D) 9. Hariciye Koğuşu

E) Bir Tereddüdün Romanı

 

5. Bu şairler, konudan çok, konunun işleniş biçimine önem vermişler, duygu ve düşüncelerini "mazmun" denen kalıplaşmış sözlerle anlatma yoluna gitmişlerdir. Şairler soyut bir edebiyat anlayışı ortaya koymuş, insan ve doğayı şiirlerinde olduğundan farklı bir şekilde ele almışlardır.

Bu parçada tanıtılan şairler aşağıdaki dönemlerin hangisi içinde yer alır?

A) Tanzimat edebiyatı

B) Fecr-i Ati edebiyatı

C) Milli Edebiyat

D) Divan edebiyatı

E) Servet-i Fünun edebiyatı

 

6. Aşağıdakilerden hangisi Ahmet Haşim, Yahya Kemal ve Mehmet Akif'in ortak özelliğidir?

A) Aruzu Türkçeye başarıyla uygulamaları

B) Hece ölçüsüyle de şiirler yazmaları

C) Sembolizm akımından etkilenmeleri

D) Toplum için sanat ilkesine bağlı olmaları

E) Şiirin yanında gezi ve deneme türünde yapıtlar vermeleri

 

7. Bu romanı okumak, benim için enikonu sıkıntılı bir çabayı gerektirdi. Yazarın dili gerçekten de çok özensizdi. Önce üzerinde durmadım. Ama sayfalar ilerledikçe gördüm ki, işin boyutu, görmezlikten gelinecek gibi değildi. Sözcük seçiminde ve kullanımında hiç özenli davranmamış yazar. En yeni sözcüklerle en eski sözcükleri bir arada kullanmakta bir sakınca görmemiş. Ayrıca sıklıkla dilbilgisi yanlışları da yapmış. Hiç abartmadan söylüyorum, okuma sürecinde saptadığım dil ve yazım yanlışlarını alt alta yazsam, başlı başına bir kitapçık olurdu.

Bu parçada aşağıdaki yazı türlerinden hangisine ait özellikler ağır basmaktadır?

A) Günlük   B) Fıkra   C) Eleştiri   D) Deneme   E) Makale

 

8. Dağda unuttuk koyunu

Topraklarda ayak izi

Fincanda yüzük oyunu

Baykuş gözetliyor bizi

Yukarıdaki dörtlüğün kafiye çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yarım kafiye   B) Tam kafiye   C) Zengin kafiye   D) Cinaslı kafiye   E) Seci

 

9. Issız gecelerin pembe şafağı

Sevgi denizinin mor lüferisin

Hasret toprağının eşsiz otağı

Özlediğim gölün nilüferisin

Yukarıdaki dörtlüğün 2. ve 4. dizelerinde görülen kafiye çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Cinaslı kafiye   B) Tunç kafiye   C) Seci   D) Yarım kafiye   E) Tam kafiye

 

10. Edebiyata şiirle başlayan sanatçı, daha sonra romanda karar kılmıştır. Başlangıçta köy ve köylü sorunlarına eğilmiş, daha sonra Türk Tarihini, özellikle yakın tarihin olaylarını ele almıştır. "Devlet Ana"da, kuruluş sürecindeki Osmanlı toplumu ve yönetim sistemini, "Kurt Kanunu"nda" Atatürk'e karşı düzenlenmek istenen İzmir suikastını, "Rahmet Yolları Kesti" ve "Yedi Çınar Yaylası’nda ağalık ve eşkıyalık olgusunu işlemiştir. Toplumsal gerçekçi çizgide sürdürdüğü yazarlık yaşamında eserlerinde yalın bir dil kullanmış, eserlerini diyaloglarla zenginleştirmiştir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yaşar Kemal        

B) Sabahattin Ali

C) Necati Cumalı      

D) Kemal Tahir

E) Orhan Kemal 

 

11. "Sanat, kişiseldir ve saygıdeğerdir." görüşünde birleşen —- sanatçıları, kendilerinden önceki Servet-i Fünun sanatçılarını eleştirerek işe başladılar. "Edebiyatsever ve azimli olduklarını, Avrupa edebiyatının küçük bir örneğini temsil etmeye çalışacaklarını, Batı'nın edebî anlayışını Doğu'nun ufuklarına nakletmek istediklerini" bir beyanname ile açıkladılar. Ancak genel olarak bakıldığında edebiyata yeni bir şey getiremediler.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?

A) Divan   B) Tanzimat   C) Fecr-i Âti   D) Milli edebiyat   E) Garip Akımı

 

12. Aşağıdaki şairlerden hangisi sadece aruz ölçüsüyle şiirler yazmıştır?

A) Yusuf Ziya Ortaç

B) Ahmet Haşim

C) Tevfik Fikret        

D) Orhan Veli Kanık

E) Faruk Nafiz Çamlıbel

 

13. "Hecenin Beş Şairi" adıyla anılan bu sanatçılar, Millî edebiyat akımından etkilenmişlerdir. Beş Hececiler, şiire Birinci Dünya Savaşı ve Milli Mücadele döneminde başlamışlardır. İlk şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanmışlarsa da sonradan heceye geçmişlerdir. Şiirde sade ve özentisiz olmayı ve süsten uzak kalmayı tercih etmişlerdir. Memleket sevgisi, yurdun güzellikleri, kahramanlıklar ve yiğitlik gibi temaları işlemişlerdir.

Aşağıdakilerden hangisi bu anlayışa bağlı kalarak şiir yazanlardan biri değildir?

A) Orhan Seyfi Orhon

B) Halit Fahri Ozansoy

C) Ahmet Hamdi Tanpınar

D) Yusuf Ziya Ortaç

E) Faruk Nafiz Çamlıbel

 

14. Önce hece ölçüsüyle ve halk şiiri geleneği ile, eserler verdi. Sonradan serbest ölçüyle, genelde toplumsal sorunları anlatan şiirler kaleme aldı. Bu şiirlerinde halk dilinden, halk deyişlerinden geniş biçimde yararlandı. Halkın özlemlerini, sevinçlerini, acılarını ve yaşama savaşımını coşkulu bir söyleyişle dile getirdi. Şiirlerinin kaynağını hoşgörü, insanlık sevgisi, ulusal bağımsızlık ve doğa oluşturdu. 1970 Behçet Kemal Çağlar Şiir Ödülü'nü kazandı. Bir köy öğretmeninin ağzından yazdığı "Dünyanın Bütün Çiçekleri" şiiriyle tanındı. Yapıtları arasında "Bir Çocuk Bahçesinde", "Bağbozumu Sofrası", "Çocuklar Gemisi", "Yurdumdan" sayılabilir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Cahit Sıtkı Tarancı

B) Ahmet Muhip Dıranas

C) Fazıl Hüsnü Dağlarca

D) Ceyhun Atuf Kansu

E) Ahmet Kutsi Tecer

 

15. İlk şiir kitabı Havaya Çizilen Dünya'dır; ama sanatçı, asıl kişiliğini bütün yönleriyle yansıtan Çocuk ve Allah adlı eserinde bulur. Kurtuluş Savaşı'nı Üç Şehitler Destanı, Yeni Mehmetler, Çanakkale Destanı adlı kitaplarıyla destanlaştırır. Sanatçı, sözcüklere yüklediği düşünce ve duygu zenginliğiyle erişilemez bir doruktur. Şiir yazmaya ve yayınlamaya devam eden şairin son eserlerinin adı içimdeki Şiir Hayvanı ve Arkası Siz'dir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ahmet Muhip Dıranas

B) Bedri Rahmi Eyüboğlu

C) Melih Cevdet Anday

D) Fazıl Hüsnü Dağlarca

E) Ahmet Kutsi Tecer 

 

16. İnsana özgü niteliklerin insan dışı varlıklara yüklenmesine "kişileştirme" denir.

Aşağıdakilerden hangisinde kişileştirme yapılmıştır?

A) Seni gezdim karış karış

Ak ceylan gördüm dağında

B) Türkü söyler kuzular

Uzaklardan sesi gelir

C) Anladım bu şehir başkadır

Herkes beni aldattı gitti

D) Gözümde tüter damların

Sakız kokulu çamların

E) Ayrı hava ayrı su ayrı toprak

Mevsimler ne çabuk bitiverdi

 

17. Garip akımının tam tersi bir noktadan yola çıktılar. Söyleyişteki rahatlığın yerine şiir dilini zorlamayı, anlaşılırlık yerine anlamca kapalılığı, somuta karşılık soyutlamayı getirdiler. Öte yandan dize anlayışına, sözcüklerle oynamaya yönelerek eski şiirle zayıf da olsa bağlantı kurdular.

Bu parçada sözü edilen edebiyat topluluğu ve onun üyelerinden biri aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir?

A) Beş Hececiler, Yusuf Ziya Ortaç

B) İkinci Yeniler, Cemal Süreyya

C) Edebiyat-ı Cedideciler, Ahmet Hâşim

D) Yedi Meşaleciler, Cevdet Kudret

E) Hisarcılar, Mehmet Çınarlı

 

18. İlk hasretiyle gençliğimin ilk elemleri

Ey paslı tellerinde gülen, ağlayan aruz,

Ey eski dost yâd edelim eski demleri.

Madem ki son sadanı dağıtmış, yorulmuşuz

Şairin aruz veznine veda ederken yazdığı bu dizeler aşağıdaki topluluklardan hangisinin anlayışını yansıtmaktadır?

A) Yedi Meşaleciler

B) Garipçiler

C) Beş Hececiler

D) İkinci Yeniler

E) Fecr-i Aticiler

 

19. İki göz akşama kadar beni takip etti.

Bu cümlede olduğu gibi bir sözü benzetme amacı gütmeden başka bir söz yerine kullanma sanatına ne ad verilir?

A) Benzetme    B) Mecaz-ı mürsel   C) Mübalağa   D) Hüsn-i ta'lil   E) Tenasüp

 

20. Gök mavi mavi gülümsüyordu

Yeşil yeşil dallar arasından

Yukarıdaki dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi kullanılmıştır?

A) Tevriye   B) Kinaye   C) İntak   D) İstiare   E) Teşhis

 

21. (I)Yahya Kemal, (II)aruzu Türkçeye ustaca uygulamış, toplumsal gerçekleri (III)manzum hikâyelerle anlatmış, gözleme önem verdiği (IV)Asım, Gölgeler gibi eserleriyle (V)Türk şiirine realizmi getirmiştir.

Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

22. Kadrini bilmeyenler alır eline,

Onun için eğri biter menekşe.

Bu dizelerdeki en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Teşbih   B) Telmih   C) Tecahül-i arif   D) Hüsn-i ta'lil   E) Teşhis

 

CEVAP ANAHTARI

1-A 2-C 3-D 4-B 5-D 6-A 7-C 8-C 9-B 10-D 11-C 12-B 13-C 14-D 15-D 16-B 17-B 18-C 19-B 20-E 21-A 22-D