Divan Nesri

Divan nesrinin genel özellikleri şunlardır:

• Düz yazıya inşa denilmiştir.
• Düz yazılar münşeat adı verilen kitaplarda toplanmıştır.
• Konudan çok söyleyişe önem verilir.
• Arapça ve Farsça sözcük ve tamlamalar kullanılır.
• Söz sanatlarına (özellikle seciye) ve mecazi kullanımlara sık yer verilir.
• Ağırlıklı olarak dini konular işlenmiştir.
• Tarih, gezi yazısı, bireysel ve toplumsal sorunlar da işlen­miştir.

Divan nesri aşağıdaki başlıklar altında bölümlere ayrılır:

1. Sade Nesir

• Halk için yazılmış dili ağır olmayan nesirlerdir.
• Masal, destan ve efsaneler, dini-tasavvufi eserler sade nesirle yazılmıştır.
• Mercimek Ahmet’in Kabusname’si, Kul Mesut’un Kelile ve Dimne’si, Evliya Çelebi’nin Seyahatname’si, sade nesre örnek eserlerdir.

2. Orta Nesir

• Tarih ve bilim kitapları orta nesirle yazılmıştır.
• Naima, Peçevi ve Âşık Paşazade Tarihi, Kâtip Çelebi’nin bilimsel eserleri orta nesre örnektir.

3. Süslü Nesir (Sanatkârane Nesir)

• Sanatlı, secili, uzun cümleli nesirlerdir.
• Hüner göstermek amacıyla yazılmış nesirlerdir.
• Ahlaki ve felsefi kitaplar, bazı mektuplar süslü nesirle kaleme alınmıştır.
• Sinan Paşa’nın Tazarru-name’si, Fuzuli’nin Şikâyetname’si, Veysi ve Nergisi’nin münşeatları süslü nesrin örnekleridir.