Tanzimat Dönemindeki Diğer Sanatçılar

DİREKTÖR ALİ BEY (1844-1899)

  • Edebiyatımızda tiyatro ve mizah alanındaki çalışmalarıyla tanınır.
  • Komedi türünde de eserleri vardır.
  • Tanzimat tiyatrosuna ve Türk tiyatrosuna büyük emeği geçmiştir.
  • Moliere’den uyarlamaları vardır.
  • Teodor Kasap’ın çıkardığı ilk mizah dergisi olan “Diyojen” deki mizah yazılarıyla tanınır.
  • Kendisine örnek aldığı Ahmet Vefik Paşa’dan daha sade bir dil kullanmıştır.
  • Klasisizm akımının etkisinde kalmıştır.
  • Yazdığı bazı oyunlar Gedik Paşa Tiyatrosunda sergilenmiştir.

Eserleri

  • Tiyatro: Kokona Yatıyor (komedi), Ayyar Hamza (Moliere’den uyarlama / komedi), Misafir-i İstiklal (komedi), Geveze Berber (komedi), Letafet (operet)
  • Mizah: Lehçetü’l Hakayık (Mizahi Sözlük), Seyyareler (mizahi hikâye)
  • Gezi: Seyahat Jurnali (Batılı anlamda ilk günlük – Hindistan gezisi günlüğü)

AHMET CEVDET PAŞA (1822-1895)

  • Tanzimat Döneminin önemli devlet adamlarındandır.
  • Tarihçi ve hukukçu kimliğiyle tanınır.
  • İlk Türk kadın romancı Fatma Aliye’nin babasıdır.
  • Kaside ve gazeller yazmışsa da başarılı değildir.
  • Yazılarında sade bir dil kullanmıştır.

Eserleri:

  • Tarih: Kısas-ı Enbiya ve Tevarih-i Hulefa, Tarih-i Cevdet
  • Hukuk: Mecelle (Medeni kanun niteliğindedir. Cumhuriyet’ten önceki medeni kanundur.)
  • Dil: Kavaid-i Osmaniye (dil bilgisi kitabı), Belagat-ı Osmaniye (Edebiyat bilgileri)

ALİ HAYDAR

  • Edebiyatımızda ilk trajedi yazarıdır.
  • İki manzum trajedi yazmıştır.

Eserleri:

  • Trajedi: Sergüzeşt-i Perviz, Sasaniyan Hükümdarlarından İkinci Ersas’ın Sergüzeşti
  • Komedi: Rüya Oyunu

ŞAİR EŞREF

  • Hiciv şairlerindendir.
  • II. Abdülhamit için yazdığı hicivler ünlüdür.

Eserleri:

  • Şiir: Deccal, Şah ve Padişah, İstimdat, İran’da Yangın Var

MİZANCI MURAT

  • Mizan adlı gazeteyi çıkarmıştır.
  • “Tarih-i Umumi” adlı tarih kitabı ünlüdür.
  • Tanzimat Döneminin gerçekçi panoramasını yansıtan “Turfanda mı yoksa Turfa mı” adlı romanı ünlüdür.

TEODOR KASAP

  • İlk mizah dergisi olan “Diyojen”i çıkarmıştır.
  • Moliere’den “Pinti Hamit”i Türkçeye uyarlamıştır.

SÜLEYMAN PAŞA

  • Tanzimat Dönemi Türkçülerindendir.
  • Türk adı kullanılan ilk dil bilgisi kitabı olan Sarf-ı Türkî adlı eseri yazmıştır.

SADULLAH PAŞA (1838-1890)

  • Edebiyatımıza Tevfik Fikret’ten önce bilim, fen, teknik temalarını getiren, kaderci felsefenin yerine dinamizmi getiren, insan akıl ve mantığını üstün kılan Batılı bir görüşe bağlıdır.
  • Pozitivist düşünceyi anlatan aydın bir Osmanlı bürokratıdır.
  • Lamartine’den çevirdiği “Göl” şiiri ünlüdür.
  • “Ondokuzuncu Asır” adlı şiiri ile tanınır.
  • İnsan aklının gücüne inanır. Aklın, deneylerin, bilim ve tekniğin Orta Çağ uygarlığına son vereceği, yepyeni bir dönem açacağı inancındadır.
  • Toplumcu bir eşitliği, devrimci bir özgürlüğü savunmasına karşın, manzumeleri soyutlaşan zayıf bir didaktizm içerisinde döner.
  • Divan şiirinin edebi sanatlarından uzaklaşır; çıplak fikrin peşindedir. Pozitivizmle materyalizmin hayalci bir yolcusu gibidir.

FATMA ALİYE HANIM

  • Ahmet Cevdet Paşa’nın kızıdır.
  • Roman, felsefe, tarih, biyografi türlerinde yazmış, çeviriler yapmıştır.
  • İlk kadın romancımız kabul edilir.

Eserleri: Muhadarat, Refet, Udi, Emin

ALİ SUAVİ

  • Türk tarihi, Türk dili, Türklerin İslam felsefesine yaptıkları hizmetler hakkında ileri sürdüğü fikirler önemlidir. Sarıklı ihtilalcı olarak tanınmıştır.
  • “Muhbir” adlı gazeteyi çıkarmıştır.

BEŞİR FUAT

  • Edebiyatımızda ilk kez realizm ve natüralizm akımlarını savunan, ilk kez bilimsel ve nesnel eleştirinin örneklerini veren kişidir.
  • Pozitivizme bağlıdır.
  • Auguste Comte’un pozitivist felsefesiyle araştırmalar yapmıştır.

Eserleri: Victor Hugo, Almanca Muallimi, Usul-i Talim, Voltaire, İnikad (bağlanma)

SAİT HALİM PAŞA

  • İslamcılık düşüncesini ele almıştır. Devlet adamıdır.

AGÂH EFENDİ

  • Şinasi ile ilk özel Türk gazetesi Tercüman-ı Ahval‘i çıkarmıştır.
  • Posta Nazırı olarak da ilk posta pullarını bastıran kişidir.

AKİF PAŞA

  • “Adem Kasidesi” adlı şiiri ile tanınmıştır.
  • Bu şiirinde yokluk düşüncesini ele almıştır.
  • “Tabsıra” anı türündeki eseridir.

10 Yorum Var: “Tanzimat Dönemindeki Diğer Sanatçılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir