Vüs’at O. Bener (1922-2005)

Vüs'at Orhan Bener

1922’de Samsun’da doğan sanatçı, ilkokulu Erzincan’da, ortaokulu Sivas’ta okumuştur. Bursa Işıklar Askeri Lisesi ve Harp Okulu’ndan mezun olduktan sonra 1953’e kadar orduda görev yapmıştır. 1957’de Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitiren Vüsat O. Bener, çeşitli Kamu kuruluşlarında çalışmış ve 1992’de emekli olmuştur. Emekliye ayrıldıktan sonra yazarlıkla geçinmiş ve 1 Haziran 2005’te yaşamını yitirmiştir.

Edebi Kişiliği:

  • Eserleri içinde daha çok özyaşamöyküsel nitelik taşıyan öyküleriyle bilinen Bener, gerçek olan her şeyi edebiyat süzgecinden geçirerek okuyucusuyla buluşturmuştur.
  • Gündelik olayları, bilinçaltında biriktirdiği gerçek yaşam parçalarıyla birleştirme konusunda son derece başarılı olmuştur.
  • Kendini yenileyerek sürekli yeni anlatım biçimleri arayan yazar, şematizme düşmek ve dış gerçekleri yanlış yerlere koymakla eleştirilmiştir.
  • Ölüm teması Bener’in eserlerinde önemli bir yer tutmuştur. Bunda yazarın genç yaşta doğum sırasında kaybettiği ilk eşiyle doğumdan sonra kaybettiği çocuğunun da etkisi vardır. Vüs’at O. Bener daha sonra da evlilik yapmış ama çocuğu olmamıştır.
  • Anlaşılma boyutunda okurdan çaba isteyen, kendine özgü bir dil kullanan Bener, kişileri gündelik hayatın ikiyüzlülüklerini dışavuran bilinç akışı ile anlatmıştır. Virgül dergisindeki yazısında, bu anlatımı Orhan Koçak “iç konferans tekniği” olarak adlandırmıştır.
  • Öykülerinin yanı sıra Vüs’at O. Bener şiirler de kaleme almış ve bu şiirlerde kısa dizelerden oluşan, esprili, ironik ve şaşırtıcı bir üslup kullanmıştır.

Kısaca özetleyecek olursak;

  • İlk hikâyelerinde küçük kentlerin insanlarının basit yaşayışlarını anlatır. 1970’lerin sonuna doğru yazar, hikâye tekniğini ve dilini değiştirmeye başlayarak daha orijinal bir tutum içine girer.
  • Çağdaşı hikâyecilerden farklı bir yol tutturan sanatçı diyalogları çok sık kullanmıştır.
  • Çehov tarzı öykü anlayışını benimsemiştir.
  • Sonraki hikâyelerinde soyut bir dünya kurmaya çalışmış hikâyelerinin içine kendisi de girmiştir.

Eserleri:

  • Roman: Buzul Çağının Virüsü, Bay Muannit Sahtegi’nin Notları
  • Öykü: Dost, Yaşamasız, Siyah-Beyaz, Kara Tren, Mızıkalı Yürüyüş
  • Oyun: Ihlamur Ağacı, İpin Ucu
  • Şiir: Manzumeler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir