Sözcükte Yapı Test-16

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde iyelik ekinin desteğiyle kurulmuş bir bileşik sözcük vardır?

A) Bunları başıboş bırakmaya gelmez.

B) Bu konuyu konuşabilir misin?

C) Adamı çarçabuk yakaladık.

D) Onun Karlofça’da ne işi vardı?

E) Bu güzelim kuşları kafese hapsetme.

 

2. Aşağıdakilerden hangisi, iki sözcüğün birleşerek değişik anlamlı yeni bir sözcük oluşturması kuralına örnek olamaz?

A) uyur – gezer

B) teke – sakalı

C) katır – tırnağı

D) balık – yumurtası

E) kül – bastı

 

3. Aşağıdaki cümlelerde geçen bileşik adlardan hangisi, sıfatla adın birleşmesinden oluşma­mıştır?

A) Adam açıkgöz biriymiş.

B) Kaynanası çok kibarmış.

C) O, Sivrihisar’da doğdu.

D) Bu karafatmalardan nedir çektiğim?

E) Çocuklar kabakulağa yakalandı.

 

4. Aşağıdakilerin hangisinde bileşik sözcük ad ve eylemsinin birleşmesiyle oluşmuştur?

A) Boşboğaz insanlardan usandım artık.

B) Dedikoduyu ne kadar da seviyorsun!

C) Cankurtaran yetişmeseydi ölebilirdim.

D) Bu düğümü çözecek babayiğit yok.

E) Başıbozuk takımıyla uğraşmak kolay değil.

 

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, kö­kü bakımından ötekilerden farklıdır?

A) Bazı renkler, kolay seçilmiyordu.

B) Onu yıllar önce görmüştüm.

C) Kâğıtlar etrafa saçılmıştı.

D) Onlar, yoldan geçeni taşlıyordu.

E) Arkadaşlarla bu parkta buluşacaktık.

 

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük yapım eki almamıştır?

A) Herkese karşı saygılı olmalısın.

B) Bu hastalıkla mücadele etmelisin.

C) Bu yazı çok mükemmel olmalı.

D) Televizyonda yeni bir dizi başlıyormuş.

E) Arkadaşlarına ipek mendil hediye etti.

 

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük türemiş değildir?

A) Rüzgâr evin çatısını uçurdu.

B) Masa örtüsünü kim yıkayacak?

C) Evde yiyecek, içecek kalmadı.

D) Yazı Erzurum’da geçireceğini söyledi.

E) Kazı çalışmaları nihayet bitti.

 

8. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük birden çok yapım eki almamıştır?

A) Kötü alışkanlıkları terk etmeliyiz.

B) Satıcı yüksek sesle bağırıyordu.

C) Onun çalışkanlığına diyecek yok.

D) Odayı temizlemek istemiyor musun?

E) Bu durgunluğun sebebini anlamadım.

 

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde addan türe­miş bir ad vardır?

A) Şu gördüğün gazi, boyacılık yapıyor.

B) Yarın okula gitmeyecek misin?

C) Onun yaramaz olduğunu bilmiyordum.

D) Kulağıma bir şeyler fısıldadı.

E) Yağmur suları camdan içeri sızıyordu.

 

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük ötekilerden farklı bir yapım eki almış­tır?

A) Satıcı çocuk nereye gitti?

B) Bulaşıcı bir hastalığa yakalandı.

C) Bizim ayakkabıcı iflas etti.

D) Kesici aletlerle uğraşma dedim.

E) İyi bir pazarlayıcı değildi.

 

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansıma­dan türemiş sözcük yoktur?

A) Evin tavanı aniden çatırdadı.

B) Suyun şırıltısı ninni gibi geliyor.

C) Yüzünün kızartısı hâlâ gitmemiş.

D) Bu hışırtı acaba nereden geliyor?

E) Kapının cızırtısı canımı sıktı.

 

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansıma­dan türemiş eylem vardır?

A) Canımı sıkmaya başladı bu tıkırtı.

B) Çaydanlık fokurduyordu.

C) Soğuktan elleri ayakları morardı.

D) Hava gitgide kararıyordu.

E) Beni görünce rengi attı.

 

13. “hanımeli, aslanağzı, demirbaş, vezirparmağı, kadıngöbeği” gibi sözcükler aşağıdaki yön­temlerin hangisiyle oluşmuştur?

A) Birinci sözcük öz anlamı dışında kullanılmış­tır.

B) İkinci sözcük öz anlamı dışında kullanılmış­tır.

C) Tür değişimi yoluyla olmuştur.

D) Her iki sözcük de öz anlamı dışında kullanıl­mıştır.

E) Ses düşmesi yoluyla oluşmuştur.

 

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-lik” ekiyle türemiş sözcük tür bakımından diğerlerin­den farklıdır?

A) Kendine iki takım kışlık elbise alsana.

B) Yazlık evi çok pahalı almış.

C) Beş metre perdelik kumaş lâzım.

D) Pekmezlik üzümler bir kenara ayrıldı.

E) Bu çaydanlık çok sağlammış.

 

15. Aşağıdakilerin hangisinde türemiş eylem yoktur?

A) Babamın geldiğini neden söylemedin?

B) Pencereyi yavaşça tıkırdattı.

C) Yarın Ankara’da olmalıymışım.

D) Yukarıdan gelip geçenleri izliyordu.

E) Bu öğretmen, tüm çocuklarla ilgilenir.

 

16. “Gördüm nurlu geleceği rüyâmda günlerce

Işıklar yağıyordu her tarafa sessizce…”

Yukarıdaki dizelerde türemiş kaç sözcük vardır?

A) 1   B) 2   C) 3   D) 4   E) 5

 

17. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, basit yapılı bir sözcüktür?

A) Herkes birbirine yürekten bakıyordu.

B) Bu güzellik sana da kalmaz.

C) Caddede kol kola gezenler vardı.

D) Çok yapıcı bir insandı.

E) Her şeyi ustalıkla yapardı.

 

18. “-lık” ekiyle türetilmiş adlardan anlam bakı­mından dörtlü bir grup oluşturulursa hangisi dışta kalır?

A) Tavşan samanlığa

B) Bu kömürlük çok küçükmüş.

C) Dizlik takmadan sahaya çıkma.

D) Her horoz kendi çöplüğünde öter.

E) Bu odunluk size mi ait?

 

19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük türetiliş yönüyle diğerlerinden farklıdır?

A) Bu silgiyi nereden aldınız?

B) Sınavı çok iyi geçmiş olmalı.

C) Kültürlü insanların hali başkadır.

D) Kardeşi çok çalışkan bir öğrenciydi.

E) Bu dağlar bize geçit

 

20. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yansımadan türemiş bir yüklem vardır?

A) Bilmem, neden gündelik işlerle telaştasın…

B) Çelebiler çekilip haremlerde kışlasın!

C) Sen gidince bu evde kalmadı bir cıvıltı.

D) Kuzular meleşiyor, köpekler havlıyordu.

E) Ninnilerinle uyudum, türkülerinle uyandım.

 

21. Bugün bütün (I)dillerde her sözcüğün belli bir yazılış (II)biçimi vardır ancak (III)kimi (IV)sözcüklerin yazımı, (V)zamanla değişmektedir.

Bu cümlede numaralanmış sözcüklerden hangisi­nin kökü, sözcük türü bakımından ötekiler­den farklıdır?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

22. Benim (I)doğduğum köylerde

Kuzey (II)rüzgârları (III)eserdi,

Hep bu yüzden dudaklarım (IV)çatlaktır.

Öp (V)biraz.

Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerden hangileri basit yapılıdır?

A) I. ve II.   B) I. ve III.   C) II. ve III.   D) III. ve IV.   E) IV. ve V.

 

23. Aşağıdakilerin hangisinde birden çok bileşik eylem vardır?

A) Sabahlara kadar düşündüğüm

Sana bir şeyler söyleyebilsem

B) Unutulmuş bir çocuk gibiydim

Sisler Bulvarı’nda seni kaybettim.

C) Ben sana mecburum bilemezsin

Adını mıh gibi aklımda tutuyorum.

D) Şemsiyeler gibi acıların en şakacısına

Birdenbire açılıveren onlar.

E) Sarıver düşlerinin gökyüzünü can

Yankısı duyulsun bütün dağlardan

 

24. Geldi çattı en son ölmek

Ne bir yemiş, ne bir çiçek

Yanıyor güneşte petek

Bütün bal arıda kaldı

Bu dörtlükte kaç tane türemiş sözcük var­dır?

A) 1   B) 2   C) 3   D) 4   E) 5

 

CEVAP ANAHTARI

1-A  2-D  3-B  4-C  5-D  6-E  7-D  8-B  9-A  10-C  11-C  12-B  13-D  14-E  15-C  16-E  17-A  18-C  19-C  20-D  21-B  22-C  23-C  24-B