Sözcükte Yapı Test-15

1. “Aysel başına buyruk bir kızdır.” cümlesinde “-e, -a” hâl eki üçüncü tekil iyelik ekinden sonra gelerek deyim oluşturmuştur.

Aşağıdakilerin hangisinde buna benzer bir kullanım vardır?

A) Bizi yolcu etmek için otogara geldi.

B) Bu kitaplara ben gelene kadar göz kulak olun.

C) İki arkadaş kafa kafaya vermiş ders çalışı­yorlardı.

D) O adam, ağzına geleni söyler.

E) İşi bitirmek için, akşama kadar çalıştılar.

 

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-de, -da” yapım eki görevi üstlenmiştir?

A) Gecenin geç saatinde telefon etti.

B) Merdivenleri bir solukta çıktı.

C) M. Oktay, gözde futbolcularımızdandı.

D) Çarşıda, pazarda gördüğünden istiyordu.

E) Onunla Elazığ’da görüştük.

 

3. “Gülden nazik teni vardı.” cümlesinde geçen “-den” ekinin görevi aşağıdakilerin hangisiy­le özdeştir?

A) Dünkü yemekten çok az kaldı.

B) Ondan güzel kız mı bulacaksın?

C) O günden sonra hiç uğramadı.

D) Açlıktan yürüyemez hale gelmişti.

E) Çocuklardan biri çok hastaydı.

 

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-den, -dan” yapım eki görevi üstlenmiştir?

A) Bu işi sıradan bir mühendise veremem.

B) Adamcağız, günden güne zayıflıyor.

C) Dünden beri sizi bekliyoruz.

D) Saf ipekten gömleği vardı.

E) Kitaplardan hangisini beğendin?

 

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansıma­dan türemiş bir sözcük vardır?

A) Kolundaki morartılar geçmiş.

B) Gömleğindeki bu sarartı neden oldu?

C) Bu ateş, hastalık belirtisidir.

D) Adam bir saplantı içerisinde.

E) Yukarıdan bir tıkırtı geliyor.

 

6. “-in” eki aşağıdaki cümlelerin hangisinde, zamiri edata bağlamıştır?

A) Osman’ın eniştesi çok hastaymış.

B) Evin penceresinden dışarıyı seyrediyordu.

C) Bu dergiler sizlerin olsun.

D) Antalya’daki ev Gülten’in olsun.

E) Senin için yapılan bu hizmeti sakın unutma!

 

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, iyelik eki aitlik (sahiplik) görevinde kullanılmamıştır?

A) Arabası fazla yağ yakıyordu.

B) Elbisesi toz toprak içindeydi.

C) Şurası yıllardır bakımsız kalmış.

D) Dayımın bahçesi harap olmuştu.

E) Yazar romanlarıyla ün salmıştı.

 

8. “-ler, -lar” eki aşağıdaki cümlelerin hangisin­de “-gil” ekinin yerine kullanılmıştır?

A) Kızlar babalarını ziyaret ettiler.

B) Vali bey henüz toplantıdan çıkmadılar.

C) Bu millet nice Yavuzlar yetiştirir.

D) Yarın dayımlara uğrayabilirim.

E) Çocuk ateşler içinde yanıyor.

 

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-i”, hâl eki görevi üstlenmiştir?

A) Halaları çok iyi bir insandı.

B) Onun masası boş kalmazdı.

C) Dünyayı gezsen böylesini bulamazsın.

D) Korkudan çocuğun sesi çıkmıyordu.

E) Gözleri görmüyor, kulakları işitmiyordu.

 

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, ad durum eki yoktur?

A) Bu yaz yine yağmur yağmadı.

B) Elindeki parayı kime verecekti?

C) Uçan kuşlara sorardım seni.

D) Direklere tırmanıyor, telleri kesiyordu.

E) Yoldan geçen arabalara saldırıyorlardı.

 

11. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili söz­cüklerden hangisi, türemiş bir sözcük değil­dir?

A) Onlara sevgiyle yaklaşmalıyız.

B) Bu çocukta temizlik alışkanlığı

C) Vitrindeki gömlek hoşuma gitti.

D) Konuyu çok iyi anladım.

E) Renk renk kelebekler uçuşuyordu.

 

12. I. Ayvalar sarı sarı yüz gösterdi.

II. Onunla tatlı tatlı sohbet ettik.

III. İri iri taşları yola döktüler.

IV. Acı acı konuşmamasını söyledim.

V. Renk renk çiçekler getirdi.

Yukarıdaki ikilemeleri oluşturan sözcükler­den hangisi yapı bakımından diğerlerinden farklıdır?

A) V.   B) IV.   C) III.   D) II.   E) I.

 

13. Aşağıdakilerin hangisinde hem yapım hem de çekim eki almış bir sözcük vardır?

A) Bir gün gelir, geçer bu günler.

B) Gözyaşları düşer zambaklara.

C) Aynalara bakma, aynalar fenalık.

D) Onun saçları dökülüyor yüzüne.

E) Oyun bitti ve her şey yerini buldu.

 

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-siz” eki, ikinci yapım eki görevindedir?

A) Bana cansız gibi geldi.

B) Susuz arazi işine yaramaz.

C) Bu kadar ruhsuzluk olur mu?

D) Ne kadar görgüsüz birisiniz?

E) Bu uğursuz gecenin yok mu sabahı?

 

15. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, ad tamlaması biçiminde oluşmuş bileşik bir sözcüktür?

A) Sivrisineklerle mücadele etmiyorsunuz.

B) Gece tahtakurularının hücumuna uğradık.

C) Ne var, Karagöz mü oynatıyoruz?

D) Nihayet Çatalçeşme de kurudu.

E) Tatilimi Uludağ’da geçirmek istiyorum.

 

16. Aşağıdakilerin hangisinde türemiş bir söz­cük kullanılmamıştır?

A) Yolcuya geçit vermedin dağlar!

B) Senin de bir zelzelelik canın var.

C) Bekle secdeye kapanacak zamanı.

D) Bana haber ver şimal çocuğundan.

E) Daha ayılmamış mı sarhoşluğundan?

 

17. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, ad tamlamasının kaynaşmasıyla oluşan bileşik adlara örnek gösterilemez?

A) Bana yüz gram çörekotu alır mısın?

B) Danaburnu ile mücadele ediyoruz.

C) Susuzluktan kurudu devetabanı.

D) Karakaçan bizi yarı yolda bıraktı.

E) Bu dağlarda keçiboynuzu çok olur.

 

18. “-la, – le” yapım eki aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansımadan eylem türetmiştir?

A) Beni aşağı yukarı bir saat oyaladı.

B) Yağız atlar kişnedi, meşin kırbaç şakladı.

C) Bir dakika araba yerinde durakladı.

D) Acılarım biraz olsun hafifledi.

E) Yollar bir şerit gibi ufka bağladı bizi.

 

19. “Hâl ekleri iyelik eklerinden sonra gelir.’’

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde, bu kura­lın örneği vardır?

A) Bu mahalleyi hiç görmemiştim.

B) Ceketinde büyük bir leke var.

C) Evdeki çiçekler hoş değildi.

D) Onu görenin ağzı açıkta kalır.

E) Arabayı, boydan boya çizmişler.

 

20. “-ce, -ca” eki altı çizili sözcüklerden hangisi­ne küçültme anlamı katmıştır?

A) Yanımızdan sessizce uzaklaştı.

B) O benden yaşça büyüktür.

C) Törene binlerce insan katıldı.

D) Güya gönlümüzce eğlenecektik.

E) Büyükçe bir taşı kaldırmaya çalıştım.

 

21. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bütün söz­cükler basit yapılıdır?

A) Bütün kusurumu toprak gizliyor.

B) Her türlü isteğimi topraktan aldım.

C) Benim sadık yarim, kara topraktır.

D) Yemek verdi, ekmek verdi, et verdi.

E) Dost dost diye nicelerine sarıldım.

 

22. I. Önde uzun bir kışın soldurduğu etekler

II. Sonra dönen, dönerken inleyen tekerlekler

III. Her tarafta yükseklik, her tarafta ıssızlık,

IV. Yalnız arabacının dudağında bir ıslık

V. Bu ıslıkla uzayan, dönen, kıvrılan yollar.

Numaralanmış dizelerden hangisinde göv­deden türeyen bir sözcük yoktur?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

23. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, hem yapım hem de çekim eki almıştır?

A) Bu mevsimde taksiciler sinek avlar.

B) Sevgi insanlar için yaratılmıştır.

C) Dikiş dikmeyi annesi öğretmiş.

D) Caddenin karşısına geçemiyordu.

E) Bulutlu havalar içini daraltırdı.

 

24. I. Bakışların garip, mahzun, ümitsiz.

II. Artık bu bahçede mesut değiliz.

III. Ah çekerim resmine her bakışta.

IV. Şarkılarla güler ağlardık.

V. Tüm sevgilerin sıcaklığı içimde.

Numaralanmış dizelerden hangilerinde bir­den çok türemiş sözcük vardır?

A) I. ve II.   B) I. ve V.   C) II. ve V.   D) III. ve IV.    E) IV. ve V.

 

CEVAP ANAHTARI

1-D  2-C  3-B  4-A  5-E  6-E  7-C  8-D  9-C  10-A  11-E  12-D  13-D  14-D  15-B  16-D  17-D  18-B  19-B  20-E  21-C  22-D  23-A  24-B