Edebiyat-Tarih İlişkisi

Milletler uzun tarihleri boyunca edebiyatla ilgili sayısız eserler meydana getirirler. Edebiyat, bir milletin hayat damarıdır. Edebiyat eserleri olmayan milletler uygarlaşamaz, tarih sahnesinden silinirler. İşte edebiyat tarihi, bir ulusun yüzyıllarca meydana getirdiği edebi eserleri inceleyerek geçirdiği dönemleri kronolojik bir sıra içinde inceleyen bilim dalıdır.

Edebiyat tarihi, edebi eserlerle o eserleri yaratanları sosyal çevresiyle beraber inceler. Böylece atalarımızın duygu, düşünce ve sanat anlayışları hakkında bize bilgi aktarır. Bir başka deyişle edebiyat tarihi bir toplumun edebiyatının işlediği yolu ve geçirdiği dönemleri anlatan, edebiyat hayatını bütün olarak değerlendiren bir bilim dalıdır.

Edebiyat tarihi aracılığıyla değişik çağlardaki kültür birikimimizi tanırız. Toplumların düşünce yapılarını, dünya görüşlerini öğreniriz. Bütün bu bilgiler bir edebiyat eserinin değerlendirilmesinde bize yol gösterir.

Ülkemizde Batılı anlamda edebiyat tarihi çalışmaları Tanzimat döneminde başlar. Bu alandaki ilk kapsamlı çalışma Fuat Köprülü’nün 1928 yılında yayımladığı “Edebiyat Tarihi” adlı eserdir. Ayrıca Ahmet Hamdi Tanpınar, Agâh Sırrı Levent, Nihat Sami Banarlı, Vasfi Mahir Kocatürk bu konuda önemli araştırmalar yapmışlardır.

Tarih, geçmiş dönemlerdeki olayları, savaşları, uygarlıkları belgelere dayanarak, yer ve zaman göstererek inceleyen bilim dalıdır. Edebiyat tarihi ise geçmiş dönemlerde yazılmış eserleri inceler, onlardan sonuçlar çıkarır. Tarihin incelediği olay sona ermiştir, ancak edebiyat tarihinin incelediği eserin etkisi sanatın çağlara meydan okuyan gücü ile hala sürmektedir.

Bir başka deyişle edebiyat tarihi ulusumuzun başlangıcından günümüze kadar üretilen edebi eserleri tarihsel gelişim çizgisi içerisinde incelerken, o dönemin kültür ve sanat anlayışına bağlı kalır. Kişisel zevk ve heyecanını bir ölçüt olarak ele almaz. Örnek vermek gerekirse Abdülhak Şinasi Hisar’ın “Fehim Bey ve Biz” adlı romanının kahramanı Fehim Bey’i incelerken Cumhuriyet döneminin sanat anlayışı her zaman göz önünde bulundurulmalıdır.


184 Yorum Var: “Edebiyat-Tarih İlişkisi

  1. Sanırım çok genel, kısa kısa notlar halinde olabilirdi. Ama yine de güzel anlatım emeğinize sağlık. :)

    1. Kısacası edebi eserler tarihi gerçekleri ortaya çıkarmasına kaynaklık ettiği için ilişkisi vardır.

  2. Ellerinize emeginize sağlık güzel bilgiler. Arkadaşların da dediği gibi çok detay var ama güzel olmuş.

  3. Arkadaşlar eleştiri yapıyorlar lütfen biraz duyarlı olun ben de onlara katılıyorum biraz daha özet olabilirdi.

  4. Daha kısa notlar olaydı daha iyi olurdu ama olsun bana bu da lazım 9.sınıfta 100 alamadım 10.sınıfta kesin alacağım.

    1. Ya acaba alabildin mi? 8 yıl önce yazmışsın bunu. :(

  5. Bence hepiniz sesinizi kesin. Çünkü çok güzel yazmışlar. Ellerinize sağlık. Sıkıyorsa sizde yazın da görelim!

  6. Beğenmeyen arkadaşlar, sayısal öğrencisi olarak söylüyorum ki daha iyisini yapabiliyorsanız sizden de bekliyorum.

  7. Bence son derece kısa ve özdü. Teşekkürler. Yapılan eleştirilere kesinlikle katılmıyorum. Tekrar teşekkürler. Saygılarımla.

  8. Edebiyatla tarih arasındaki ilişkiye bayıldım süpermiş ama biraz uzun bence çok teşekkürler.

  9. Teşekkürler ama biraz daha özet şeklinde olabilirdi. Okuduğumuzu anlayabilmemiz için yani ama yine de teşekkürler.

  10. Aynısını sizden bekliyorum diyenlere, kendimiz yazabilseydik burada olmazdık. Elinize sağlık, teşekkürler.

  11. Yanlışım varsa düzeltin ama Edebiyat tarihi, kronolojik sıra ile sıralanmaz, normal tarih kronolojik sıra ile sıralanır. Bu orada yanlış belirtilmiş.

  12. Kısaca; Edebiyat-Tarih ilişkisi;
    1. Edebiyat ve tarih iç içedir. Yazar, toplumun bir üyesi olduğundan dönemindeki askeri, siyasi, politik, ekonomik her türlü olaydan etkilenir ve bunları eserlerine yansıtır. Tarih geçmişi incelediğinden edebiyattan yararlanır.
    2. Edebiyat tarihi, eserleri ve yazarları dönemleri ile birlikte incelerken tarih biliminin metodundan yararlanır.
    3. İnsanı ilgilendiren her şey edebiyatın içindedir. Edebi eserlerin konusu da insandır. İkisinin de ortak noktası insanla ilgili gerçekleri vermeye çalışmasıdır.

  13. Çok uzun ve resmen hikaye anlatılmış. Önemli bilgiler kısa kısa anlatılsa harika olur. Hiç yardımcı olmadı ama yine de emeğe teşekkür.

  14. Bu konu ile ilgili sadece bir bölümü anlatmışsınız. Daha fazla bilgi olsaydı güzel olurdu!

  15. Sevmedim, insanlara yardımcı olmak istiyorsanız kısa özet halinde daha yardımcı olurdunuz ama yine de emek vermişsiniz sağolun.

  16. Kardeşler bunun neresi uzun bence kısa, öz ve çok faydalı bilgiler vardır. Emeğinize sağlık.

  17. Çok güzel olmuş emeğinize sağlık. Gerçekten işime yaradı. Kısa notlara gerek var mıydı? Bilmiyorum ama bana zaten kısa notlardı. :-)

  18. İyi de siz edebiyat-tarih ilişkisini değil, edebiyat tarihini açıklamışsınız.

Zeliş için bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir