1. İnsanların başlarından geçen veya geçmesi mümkün olan olayların yer ve zaman belirtilerek etraflıca anlatıldığı, uzun edebî yazılara denir. Birbirine bağlı olaylar bulunur. Kahramanların ve çevrenin tanıtımı yeri geldikçe değişik bölümlerde birbirini tamamlayacak şekilde yer alır. Bu türde yazılmış bir yapıtı okuyup bitiren bir kişi yazarın anlattığı kahramanları, olayı ve çevreyi göz önünde canlandırabilir. Bu türde yazılan yapıtlar işledikleri konulara ve üslûplarına göre değişik isimler alır.
Yazarın paragrafta sözünü ettiği yazı türü aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Roman
B) Öykü
C) Deneme
D) Fıkra
E) Makale
2. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde redif vardır?
A) Uzaktan gelirken derin akisler
Kapadı geçtiğim yolları sisler
B) Dostlarım, toplanın öldüğüm zaman
Tutunuz tabutun kenarından
C) Anne, zannetme ki günler geçti de
Değişti evvelki hissim gitgide
D) Aşk, o bir masalmış, yalanmış meğer
Seven bir kalp için sığınacak yer
E) Hayatım büsbütün ye'se kapılmaz
Teselli bulurum içimde biraz
3. Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) Edebiyatımızda ilk özel gazete olan Tercüman-ı Ahval'in çıktığı tarih Tanzimat edebiyatının başlangıcı kabul edilir.
B) Garip akımı içinde yer alan Cahit Sıtkı Tarancı, şiiri kafiye, ölçü gibi kalıplardan kurtarmıştır.
C) Yahya Kemal, "Ok" dışındaki tüm şiirlerini aruz ölçüsüyle yazmıştır.
D) Edebiyat-ı Cedide'nin öncü sanatçılarından olan Tevfik Fikret, çocuklar için yazdığı şiirleri "Şermin" adlı eserinde toplamıştır.
E) Hüseyin Rahmi Gürpınar, roman ve hikâyelerinde İstanbul hayatını, İstanbul'un kenar mahallerinde yaşananları anlatır.
4. Aşağıdaki sanatçılardan hangisinin deneme türündeki yazılarını topladığı bir eseri vardır?
A) Ahmet Haşim
B) Tevfik Fikret
C) Ziya Paşa
D) Reşat Nuri Güntekin
E) Falih Rıfkı Atay
5. Aşağıdakilerden hangisi divan şairlerinden değildir?
A) Baki B) Fuzuli C) Nedim D) Yunus Emre E) Şeyh Galip
6. Aşağıdaki eserlerden hangisi türü yönüyle diğerlerinden farklıdır?
A) Sinekli Bakkal
B) Küçük Ağa
C) Yaprak Dökümü
D) Kırık Hayatlar
E) Beş Şehir
7. Divan edebiyatı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Arap, Fars ve Türk kültürlerinin kaynaştığı ortak bir edebiyattır.
B) Dili Arapça, Farsça ve Türkçe karışımı ağır bir dildir.
C) Gazel, kaside, mesnevi gibi ortak nazım biçimleri kullanılır.
D) Şiirde parça güzelliğine değil, bütün güzelliğine önem verilir.
E) Şiirlerde tam ve zengin uyak kullanılır, yarım uyağa değer verilmez.
8. Aşağıdakilerden hangisi mesnevi türünde yazılmış bir yapıt değildir?
A) Leyla vü Mecnun
B) Hüsn ü Aşk
C) Siham-ı Kaza
D) Garipname
E) Beng ü Bade
9. Aşağıdaki eserlerden hangisi edebiyat türü bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Ömrümde Sükût
B) Han Duvarları
C) Kendi Gök Kubbemiz
D) Eğil Dağlar
E) Şermin
10. İslami Türk edebiyatının en sevilen ve tanınmış eserlerinden olan Mevlid’in yazarı kimdir?
A) Baki B) Fuzûli C) Nedim D) Süleyman Çelebi E) Yunus Emre
11. Aşağıdakilerden hangisi kasidenin özelliklerinden değildir?
A) Konusuna göre değişik isimler alır.
B) Beyit sayısı 33-99 arasındadır.
C) İlk beytine matla denir.
D) İçerisinde gazel yer alabilir.
E) Kafiyelenişi aa, bb, cc… şeklindedir.
12. Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatının özelliklerinden değildir?
A) Yabancı kelimelerle yüklü olması
B) Edebi sanatların kullanılması
C) Nazım biriminin beyit olması
D) Aruz vezninin kullanılması
E) Nazım şekillerinin milli olması
13. Aşağıdaki eserlerden hangisi anı türünde yazılmamıştır?
A) Mor salkımlı Ev
B) Kırk Yıl
C) Bir ömür Boyunca
D) Yeşil Gece
E) Zoraki Diplomat
14. —-, bir yazarın herhangi bir konudaki duygu ve düşüncelerini, kanıtlamaya kalkmadan, okuyucuyu inanmaya zorlamadan anlattığı yazı türüdür. Bu türün yazarı görüşlerini içten bir dille aktarır. —- ise yazarın gündelik olayları özel bir görüşle, güzel bir üslupla, hiç kanıtlama gereği duymadan yazdığı kısa, günübirlik yazılardır. Bu yazılar, bir gazete yazı türüdür. Bir sanatçının, bir sanat eserinin iyi ve kötü yanlarını ortaya koyarak onun gerçek değerini belirleyen yazılara ise —- adı verilir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Fıkra – makale – eleştiri
B) Deneme – fıkra – eleştiri
C) Sohbet – anı – makale
D) Deneme – makale – sohbet
E) Sohbet – deneme – biyografi
15. Aşağıdaki eserlerden hangisi hikâye türünde değildir?
A) Otlakçı B) Yalnız Efe C) Semaver D) Yaprak Dökümü E) Sarnıç
16. O, hayatın zenginlikleriyle bugünkü anlayışı besleyebilecek bir insan sevgisiyle şiir yazmaktadır. Şiirleri hiçbir zaman didaktik olmamıştır; söylev çekmez, insan manzaraları verir, halk albümüne fotoğraflar toplar, gerçeği tespit eden ufak ufak ve sayısız tutanaklar düzenler. Yine de son sıralarda tarihle fazla ilgilenişi, fikrin önemini artırmıştır dizelerinde. En ünlü yapıtları Çocuklar Gemisi, Yanık Hava, Haziran Defteri, Yurdumdan, Bağımsızlık Gülü, Sakarya Meydan Savaşı…
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Cemal Süreya
B) Ceyhun Atuf Kansu
C) Bekir Sıtkı Erdoğan
D) Turan Oflazoğlu
E) Fazıl Hüsnü Dağlarca
17. —- yazı türünü, halk arasında anlatılan kısa, gül-dürücü, ders verici olay anlatılarıyla karıştırmamak gerekir. Bir tür gazete yazısıdır bu. Her gün aynı köşe ya da sütunda yayınlanır. Siyaset, ekonomi, eğitim gibi güncel konular kısaca ele alınır. Bu yazı türünde yazar, anlattıklarını kanıtlamak zorunda değildir. Kişisel görüşünü açıklar, okuyucusunu kendisi gibi düşündürme kaygısı gütmez. Günübirlik olan bu yazıların en beğenileni bile birkaç gün sonra unutulur.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Makale B) Sohbet C) Fıkra D) Deneme E) Biyografi
18. I. Ömrün gecesinde sükûn, aydınlık
II. Boşanan bir seldi avuçlarından
III. Bir masal meyvesi gibi paylaştık
IV. Mehtâbı kırılmış dal uçlarından
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
B) Zengin uyak vardır.
C) III. dizede benzetme yapılmıştır.
D) I. dizede ünlü düşmesi vardır.
E) I. ve III. ile II. ve IV. dizelerde çapraz uyak (kafiye) görülmektedir.
19. Seyrani Baba'nın beli büküldü
Ağzının içinden dili söküldü
Davut Nebi haddesinden çekildi
Saz çalmayan, tel kadrini ne bilsin
Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez?
A) Sade, anlaşılır bir dili vardır.
B) Bir şiirin son dörtlüğüdür.
C) Bir taşlamadan alınmıştır.
D) Teşbih sanatı vardır.
E) Koşma nazım biçimiyle yazılmıştır.
20. Aşağıdaki sanatçı-yapıt eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Ece Ayhan – Güvercin Curnatası
B) Cemal Süreya – Sevda Sözleri
C) Turgut Uyar – Tütünler Islak
D) Sezai Karakoç – Körfez
E) Edip Cansever – Dirlik-Düzenlik
21. Aşağıda verilen yazar, bu yazarın eseri ve eserin türü eşlemelerinden hangisi yanlıştır?
Yazar Eser Tür
A) Reşat Nuri Güntekin Mor Salkımlı Ev öykü
B) Falih Rıfkı Atay Zeytindağı anı
C) Sait Faik Abasıyanık Son Kuşlar öykü
D) Orhan Veli Kanık Vazgeçemediğim şiir
E) M. Şevket Esendal Miras roman
22. "Dize sonlarında yazılışları ve görevleri aynı olan sözcük veya eklere redif denir."
Aşağıdaki dizelerin hangisinde redif yoktur?
A) Bu topraklar ecdadımın ocağı
Evim, köyüm hep bu yerin bucağı
B) Yükseğinde büyük namlı karın var
Alçağında mor sümbüllü bağın var
C) Elinden, dal gibi düşerken ümit
Ne bir hasret dinle, ne bir ah işit
D) Bekçileri gibiyiz, ebenced buraların
Bu tenha derelerin, bu vahşi kayaların
E) Birçok gidenin her biri memnun ki yerinden
Birçok seneler geçti, dönen yok seferinden
23. Çalışkan bir kişiliğe sahip olan yazar, kendi kendisini yetiştirmiştir. Fransızcayı Fransızca gramer kitabı yazabilecek kadar öğrenmiştir. Güçlü bir fikir adamı, romancı ve polemikçidir. Döneminde birçok sanatçıyla polemiğe girmiştir. Halk için yazdığı sanatsal değer taşımayan romanlarını “Server Bedi” takma adıyla yayınlamıştır. Cumbadan Rumbaya romanıyla, Cingöz Recai polis hikâyeleri dizisi en ünlü eserlerindendir. Romanlarında olaydan çok, tahlile önem vermiş; toplumumuzdaki ahlâk çöküntüsünü, nesiller ve sosyal çevreler arasındaki çatışmayı dile getirmiştir.
Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tarık Buğra
B) Necati Cumalı
C) Peyami Safa
D) Orhan Kemal
E) Abdülhak Şinasi Hisar
24. Derelerde sular akar coşarak
Kenara dağılır bendi aşarak
Yaz böceği cana gelir koşarak
Yamaç çiçek açar, çöl yeşil olur
Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?
A) Pastoral B) Didaktik C) Dramatik D) Epik E) Satirik
25. Tarihin dilinden düşmez bu destan
Nehirler gazidir, dağlar kahraman
Her taşı bir yakut olan bu vatan
Can verme sırrına erenlerindir
Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Epik bir şiirden alınmıştır.
B) Tam uyak bulunmaktadır.
C) Redif kullanılmıştır.
D) Hece ölçüsüyle yazılmıştır.
E) Uyak düzeni aaab şeklindedir.
26. Aşağıdaki eser – yazar eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Şıpsevdi – Peyami Safa
B) Ekmek Kavgası – Orhan Kemal
C) Küçük Ağa – Tarık Buğra
D) Çile – Necip Fazıl Kısakürek
E) İnce Memet – Yaşar Kemal
27. Lise yıllarında şiirler yazsa da sonradan öyküye geçer, ilk öyküsü "İpek Mendil"dir. Yayınlanan ilk öyküsü ise "Uçutma"dır. 1936'da yayınlanan "Semaver" ise ilk öykü kitabıdır. Öykülerinde sıradan insanları, İstanbul’u, denizi, balıkçıları anlatır. Derin insan sevgisi bütün öykülerinde hissedilir. Öykülerin yanında roman da yazan sanatçının en önemli eseri "Medar-ı Muaşeret Motoru'dur.
Bu parçada eserleri verilen yazar, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sait Faik Abasıyanık
B) Ömer Seyfettin
C) Kemal Tahir
D) Sabahattin Ali
E) Memduh Şevket Esendal
28. Aşağıdakilerden hangisi İkinci Yeni sanatçılarından biri değildir?
A) Oktay Rifat
B) Ece Ayhan
C) Cemal Süreya
D) Edip Cansever
E) Turgut Uyar
29. Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatı ile ilgili aşağıdaki eser- şair eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Ömrümde Sükût – Cahit Sıtkı Tarancı
B) Dualar ve Âminler – Arif Nihat Asya
C) Çoban Çeşmesi – Faruk Nafiz Çamlıbel
D) Çocuk ve Allah – Necip Fazıl Kısakürek
E) Çakırın Destanı – Fazıl Hüsnü Dağlarca
CEVAP ANAHTARI
1-A 2-A 3-B 4-A 5-D 6-E 7-D 8-C 9-D 10-D 11-E 12-E 13-D 14-B 15-D 16-B 17-C 18-B 19-D 20-A 21-A 22-C 23-C 24-A 25-C 26-A 27-A 28-A 29-D