Şiir ve Zihniyet

Zihniyet, bir dönemdeki sosyal, siyasî, idarî, adlî, dinî, ticarî hayatın birlikte oluşturduğu ortamdır. Yani devrin kabul edilmiş sanat zevki ve hâkim anlayışıdır. Bir dönemdeki dinî, siyasi, ekonomik, sivil, askerî hayatın duygu, anlayış ve zevkler bütünü zihniyeti oluşturur. Bireysel farklılıklar dışında bir toplumdaki bireylerde ortak olan inançlar, yargılar ve temsiller bütünü de zihniyet kavramının içindedir. Zihniyet, bir toplum ve kültürün üyelerinin ortak tutumlarını da yansıtır.

Bir eser hangi dönemde verilmişse, o dönemden izler taşır. Şairlerin şiirleri de yaşadıkları dönemden izler taşır. Şairlerin şiirlerinde de yaşadıkları dönemin sosyal ve siyasal olaylarını, kültürünü, ilişkilerini, inançlarını, sanat zevkini görmek mümkündür. Dolayısıyla bir şiiri incelerken, o şiirin yazıldığı dönemin ve şairin özellikleri göz önüne alınmalıdır.

Şairler dönemin zihniyetinden etkilenirler. Hemen her şair, yaşadığı dönemin zihniyetinin etkisi altında kalır. Dolayısıyla dönemin zihniyetinin bilinmesi, şiirdeki iletinin anlaşılmasına yardımcı olur. Sosyal, siyasal ve toplumsal olayların, inançların vb. şiir üzerinde etkisi olur. Dil bilgisi kuralları da şiirlerin yazıldığı dönemden etkilenir.

Başka sanat bilmeyiz, karşımızda dururken
Yazılmamış bir destan gibi Anadolu’muz
Arkadaş, biz bu yolda türküler tuttururken
Sana uğurlar olsun… Ayrılıyor yolumuz!
Faruk Nafiz Çamlıbel

Faruk Nafiz, bu dizeleri, Millî Edebiyat akımının temel ilkelerinden biri olan Türkçeyi sadeleştirme anlayışına bağlı kalarak yalın bir dille yazmıştır. Bu dizelerde şair, kendi dönemi içinde Türk şairine sanatın kaynağını ve malzemesini gösteriyor. Batıdan alınma, kuru bir taklide dayalı, havada kalan soyut ve bizimle ilgisi olmayan Batı sanatı yerine bizim kendi sanatımızı, kendimiz kurmamız gerektiğini söylüyor. Ona göre Anadolu, millî sanat üretimi için bakir bir alandır. Hem tabii güzellikleri hem insanlarının kültür zenginlikleri, gönül dünyalarının renkliliği, insani, medenî kimlik ve kişilikleri sanat ve edebiyat için yararlanılacak zengin ve önemli bir kaynaktır.


132 Yorum Var: “Şiir ve Zihniyet

    1. Bugün sınavım var ama ben hala bir şeyler öğrenmiş değilim.

  1. İnşallah iyi bi not alırım, yarın edebiyat sınavım var 9.sınıfım bu siteden çalışacağım ve sonucu size bildireceğim, teşekkürler.

  2. İnşallah iyi bir not alırım, yarın edebiyat sınavım var 9.sınıfım bu siteden çalışacağım ve sonucu size bildireceğim, teşekkürler.

  3. Gerçekten bayıldım. Buradan her şeyi bulabildim hazırlayan kişiye teşekkürler.

  4. Bence hiç güzel değil, hiç bir şey anlamadım. Çok kötü bir site bence. Örneklerle anlatsaydınız bence daha iyi olurdu ama çok yetersiz bir site bence.

  5. Site süper 9. sınıf öğrencisiyim yarın yazılı var. Bu site sayesinde inşallah iyi bir not alırım :)

  6. Performans ödevim var da Orhan Veli Kanık’ın Eldorado şiirinin zihniyeti nedir, yardımcı olabilir misiniz lütfen?

  7. İdare eder benim stil böyle konu anlatım video olacak, altında ise test olacak, sonunda özet olacak, buna ben derim.

  8. Yazılı edebiyatımızın elimizdeki en eski örnekleri aşağıdakilerden hangisidir ?
    A) Göktürk yazıtları
    B) Yunus emre divanı
    C) Divan-ı Hikmet
    D) Kutadgu Bilig

  9. Benim ödevim var, bu yazıların özetini nasıl çıkarırım, önemli yerler neresi?

  10. Gerçekten çok çok çok teşekkür ederiz. Buradan aldığım bilgilerle de iyi bir not almayı düşünüyorum.

  11. Edebiyatı sevmem ama bu konu kolay iyi açıklamışlar. Bazı arkadaşlar anlamıyor konuları. Elinize sağlık.

  12. Derste beynimi zorladığım halde anlamadığım konuyu buradan tek seferde okumam anlamama yetti. Çok yararlı bir site teşekkür ederim.

  13. Faruk Nafiz Çamlıbel’in Yanarım şiirinin incelemesini nereden bulabilirim bilginiz var mı?

Ali Çakır için bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir