türkiye dışındaki çağdaş türk edebiyatı

Öne Çıkanlar

    • Azerbaycan Türk Edebiyatı: Bahtiyar Vahapzade, Hüse­yin Şehriyar, Celil Mehmet Kulizade
    • Bulgaristan Türkleri Edebiyatı: Recep Küpçü
    • Kazak Türkleri Edebiyatı: Mağcan Cumabayulı
    • Kazan Türkleri Edebiyatı: Ayaz İshaki
    • Kıbrıs Türk Edebiyatı: Osman Türkay, Özker Yaşın
    • Batı Trakya Türkleri Edebiyatı: Mehmet Hilmi, Abdura­him Dede
    • Kırgızistan Türk Edebiyatı: Cengiz Aytmatov
    • Kırım Türkleri Edebiyatı: İsmail Gaspıralı, Cengiz Dağcı
    • Özbekistan Türk Edebiyatı: Abdülhamit Süleymanoğlu Çolpan, Aybek
    • Türkmenistan Türk Edebiyatı: Ata Atacanoğlu
    • Doğu Türkistan-Uygur Türkleri Edebiyatı: Ziya Samedi
    • Yugoslavya Türkleri Edebiyatı: Nimetullah Hafız
  • Irak Türkleri Edebiyatı: Ata Terzibaşı

TÜRK DÜNYASINDAN ÖNEMLİ SANATÇILAR

OSMAN TÜRKAY (1927 – 2001)

  • Kıbrıs Türk edebiyatı şair ve yazarıdır.
  • Gazetecidir; şiirleri dışında deneme ve incelemeleri de vardır.
  • Nobel’e aday gösterilmiş, uluslararası birçok ödül almıştır.

Eserleri:

  • Şiir: Yedi Telli, Uyurgezer, Beethoven’den Aydınlığa Uyan­mak, Kıyamet Günü Gözlemcileri, Evrenin Düşünde Gezgin

ÖZKER VAŞIN (1932 – )

  • Kıbrıs Türk edebiyatı şair ve yazarıdır.
  • Öykü, tiyatro ve romanları da vardır.

Eserleri:

  • Şiir: Kıbrıs’tan Atatürk’e, Mehmetçik Kıbrıs’ta, Atatürk’e Saygı Duruşu

ŞEHRİYAR (1904 – 1988)

  • Azeri Türk edebiyatının büyük şairlerindendir.
  • Güney Azerbaycan’da yaşamıştır.
  • Şiirlerinde Azerbaycan Türkçesini kullanmıştır.
  • Sade ve akıcı bir dili vardır.
  • Farsça şiirleri İran Edebiyatı’nda da önem taşır.

Eserleri:

  • Şiir: Heyder Baba’ya Selam, Türkçe Şiirlerinden Seçmeler, Divan (Farsça Şiirleri)

BAHTİYAR VAHAPZADE (1925 – 2009)

  • Azeri Türk edebiyatının büyük şairlerindendir.
  • Edebiyat profesörüdür.
  • Şiirlerinde özellikle yurt ve dil sevgisini işlemiştir.
  • Genellikle hece ölçüsünü kullanmıştır.
  • “Menim Anam” şiiriyle tanınmış ve sevilmiştir.

Eserleri:

  • Şiir: Menim Dostlarım, Çınar, Kökler ve Budaklar, Gün Var Bin Aya Değer, İnsan ve Zaman

İSMAİL GASPIRALI (1851 – 1914)

  • Kırım Türk edebiyatı yazarıdır.
  • Gazeteci ve fikir adamı kimliğiyle tanınmıştır.
  • Rusya’daki ve tüm dünyadaki Türklerin birliğini savunmuştur.
  • Fikirleriyle Milli Edebiyatçılar üzerinde etkili olmuştur.
  • Son yıllarını Türkiye’de geçirmiştir.

Eserleri:

  • Rusya Müslümanları, Avrupa Medeniyetine Bakış, Atlaslı Cihanname

CENGİZ DAĞCI (1920 – 2011)

  • Kırım Türk edebiyatının ve dünya edebiyatının büyük romancısıdır.
  • İkinci Dünya Savaşı’nın ardından İngiltere’ye yerleşmiştir.
  • Sade ve anlaşılır bir dili vardır.
  • Sovyet egemenliği altındaki Kırım halkının zorlu yaşamla­rını, kendi gözlemlerinden yola çıkarak anlatmıştır.
  • 20 Eylül 2011’de Londra’da vefat etmiştir.

Eserleri:

  • Roman: Korkunç Yıllar, O Topraklar Bizimdi, Onlar da İn­sandı, Dönüş, Ölüm ve Korku Günleri, Genç Temuçin, Ba­dem Dalına Asılı Bebekler, Üşüyen Sokak, Yurdunu Kaybe­den Adam, Yoldaşlar
  • Anı: Anneme Mektuplar

AYAZ İSHAKİ (1878 – 1954)

  • Kazan Türk edebiyatının yazar ve düşünce adamıdır.
  • Roman, hikâye ve tiyatroları vardır.
  • 1917 Ekim Devrimi’nden sonra ülkesini terk etmiştir.
  • Türkiye’de ölmüştür.

Eserleri:

  • Öykü: Zindan, Familye Saadeti, Ulug Beyrem
  • Roman: Üyge Taba, Ulug Muhammed, Tatarın Kızı

ABDÜLHAMİT SÜLEYMANOĞLU ÇOLPAN (1897-1938)

  • Özbek Türk edebiyatı şairlerindendir.
  • Şiirlerinde bağımsızlığı, kadın haklarını konu edinmiştir.
  • Tevfik Fikret, Mehmet Akif gibi toplumcu şairlerimizi oku­muş ve onlardan etkilenmiştir.

Eserleri:

  • Şiir: Uyanış, Tan Sırları, Koşuklarım…

ATA ATACANOGLU (1922 -1989)

  • Türkmen edebiyatı şairidir.
  • Heceyle veya serbest lirik şiirler yazmıştır.

Eserleri:

  • Şiir: Guşgı Galası, Sallancağım Sehra Benim, Çakmak, Men Size Baryan…

CENGİZ AYTMATOV (1928 – 2008)

  • Kırgız Türk edebiyatının ve dünya edebiyatının tanınmış romancısıdır.
  • Doğa, aşk ve vatan sevgisi başlıca konularıdır.
  • Anlatımında Manas destanı gibi Kırgız destanlarının ve efsanelerin etkisi vardır.
  • “Selvi Boylum” adlı öyküsü oldukça sevilmektedir.

Eserleri:

  • Roman: Cemile, Kopar Zincirlerini Gülsarı, Toprak Ana, Yüz Yüze, Gün Uzar Yüzyıl Olur (Gün Olur Asra Bedel), Beyaz Gemi
  • Oyunları: Yıldırım Sesli Manasçı, Kızıl Elma, Cengiz Hana Küsen Bulut, Dişi Kurdun Rüyaları, Sultan Murat…

ZİYA SAMEDİ (1914 – 2000)

  • Doğu Türkistan edebiyatı yazarıdır.
  • Tiyatro, roman ve öyküleri vardır.

Eserleri:

    • Roman: Yılların Sırrı, Gani Batur – Mayimhan, Ahmet Efendi
  • Öykü: Bir Tane Sigara, Kaysılar Olgunlaştığında, Dertlinin İnleyişi…