Öne Çıkanlar

Dilin temel görevi, insanlar arasında anlaşmayı sağlamaktır. Anlatılmak istenenler, dilin kurallarına uygun olarak açık, yalın, anlaşılır bir biçimde ifade edilirse anlaşma tam olur. Aksi takdirde; yanlış anlaşılmalar, söyleyiş yanlışları ve anlatım bozuklukları ortaya çıkar. Anlatım bozukluklarını önlemek için; cümlede yer alan sözcüklerin, sözcük öbeklerinin ve öğelerin hem anlam hem de dilbilgisi bakımından birbiriyle uyum içinde olmasına dikkat edilmelidir.

Kısacası, cümleyi oluşturan sözcüklerin eksik veya fazla olması, sıralarının karıştırılması, aralarındaki bağlantıların yanlış kurulması ve dilbilgisi kurallarına uygun olarak kullanılmaması anlatım bozukluklarına yol açar. Dolayısıyla bir cümlede bulunan anlatım bozukluğunu bulmak ve bu bozukluğun nedenini söyleyebilmek için anlam ve dilbilgisi kurallarının bilinmesi gerekmektedir.

Buna göre anlatım bozukluklarını şu iki ana başlık altında inceleyebiliriz:

A. Anlamsal Anlatım Bozuklukları

  1. Gereksiz Sözcük Kullanımı
  2. Yanlış Anlamda Sözcük Kullanımı
  3. Yanlış Yerde Sözcük Kullanımı
  4. Anlamca Çelişen Sözcüklerin Bir Arada Kullanımı
  5. Sıralama ve Mantık Yanlışlığı
  6. Anlam Belirsizliği

B. Yapısal Anlatım Bozuklukları

  1. Özne – Yüklem Uyuşmazlığı
  2. Özne Eksikliği
  3. Nesne Eksikliği
  4. Tümleç Eksikliği
  5. Yüklem, Ekeylem, Eylemsi Eksikliği
  6. Tamlama Yanlışlığı
  7. Ek Yanlışlığı
  8. Çatı Uyuşmazlığı

Ayrıca Bkz. Anlatım Bozuklukları Konu Testleri