SORULAR
Yangın, yarım saatten beri devam ediyordu. Fakat mahallenin ahalisi iki ev sonra söneceğine inanıyorlardı. Çünkü bir değerli kişinin türbesi vardı. Mümkün değil, o tutuşmazdı! Şiddetli bir kıble rüzgârı esiyor, alevleri, kıvılcımları saçan tahta parçalarını, türbenin üzerine altındaki evlerin çatılarına fırlatıyordu. İtfaiye bölüğü, tulumbalar son gayretlerini sarf ediyorlardı. Polisler etrafı ablukaya almışlar, kaçırılan eşyanın yağmasına meydan vermiyorlardı. Çiroz Ahmet etrafına bir göz gezdirdi. Bu kaşarlanmış bir külhanbeyi idi. Onun için yangın demek vurgun demekti. Ama mahalle çok fakirdi. Biliyordu ki, şu yanan zavallı kulübeciklerin içinde yatak yorgandan başka bir şey yoktu. Hâlbuki vurgunda adet “Yükte hafif, pahada ağır şeyleri bulmaktı. Allah belasını versin! Faydasız yangın! Diye başını salladı. Ahali türbenin önüne toplanmıştı.
-Buraya gelince söner! Diyorlardı.
Çiroz Ahmet, yeşil boyalı türbenin penceresine sokuldu. Kör bir kandilin hafifçe aydınlattığı sandukaya baktı. Başı ucunda iki büyük şamdan duruyordu. Sandukanın iki tarafında iki seccade yayılı idi. Açık rahlelerde büyük Kuranı Kerimler yan gelmiş yatıyorlardı. Çiroz Ahmet kelepir karşısında parlayan bir Yahudi gözüyle bunlara baktı. Askeri bir hesap yaptı. İçinden “şamdanlar onar liradan yirmi… Seccadeler on beşerden otuz… Kitaplardan mutlaka yazmadır. Yirmi de onlara de! Etti yetmiş…” dedi. Yeşil boyalı kapıya gitti. Çiroz, kemikli omuzlarıyla kapının kuvvetini yokladı. Sonra kilidine baktı. Yavaş yavaş dayanmaya başladı…
(Çiroz: Mecaz: çok zayıf kimse
Kaşarlanmış: Bir işte deneyim kazanmış, kurnaz(kimse)
Sanduka: Mezarın üzerine yerleştirilmiş, tabut büyüklüğünde tahta veya mermer sandık
Kelepir: Değerinden çok aşağı bir fiyatla alınan veya alınabilecek olan şey
Kandil: İçinde sıvı bir yağ ve fitil bulunan kaptan oluşmuş aydınlatma aracı
Rahle: Üzerinde kitap okunan, yazı yazılan, bazıları açılıp kapanabilen alçak, küçük masa )
İLK 4 SORUYU YUKARIDAKİ METNE GÖRE CEVAPLAYINIZ.
1)Mahalle sakinlerinin, iki evden sonra yangının söneceğine kesinlikle inanmalarının temel sebebi nedir?(10P)
2)Çiroz Ahmet için yangın ne ifade ediyor?(10P)
3)Çiroz Ahmet’i bulunduğu mahallede üzen, derin düşüncelere sevk eden durum nedir?(10P)
4) Yukarıdaki hikâyenin anlatımın(bakış açısının) çeşidi nedir? Hikâyeden örnek bir cümle ile açıklayınız. (10P)
Memleket isterim Ne başta dert, ne gönülde hasret olsun; Kardeş kavgasına bir nihayet olsun. Memleket isterim Ne zengin fakir, ne sen ben farkı olsun; Kış günü herkesin evi barkı olsun. Memleket isterim Yaşamak, sevmek gibi gönülden olsun; Olursa bir şikâyet ölümden olsun.5) a-Yukarıdaki şiirde anlatılmak istenen nedir? Yanına yazınız
b-Şiirin nazım birimi nedir?
6)Yukarıdaki şiir, konularına göre şiir türlerinden hangisine girer? Nedenini açıklayınız.(5p+5p)
7-) Aşağıda verilen cümleleri doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız.(5x2p)
- ( ) Hikâyeler olay hikâyesi ve durum hikâyesi olarak 2’ye ayrılır.
- ( ) Hikâyeler Romandan uzundur.
- ( ) Hikâyelerin kahramanları olağanüstü kişilerden oluşur.
- ( ) Masallar çocuklara ders vermek amacıyla yazılır.
- ( ) Masallarda yer ve zaman belirsizdir.
8-) Aşağıda yer alan eserleri doğru bir şekilde eşleştiriniz. (4X2,5p)
| 1 | Aruzun kısa kalıplarıyla, Beyitler halinde yazılır. Beyit sınırlaması yoktur. Mevlana’nın 25 bin beyitten oluşan eseri örnektir. | Manzum Hikâye | |
| 2 | Hikâyelerin manzum tarzında kaleme alınmasıyla oluşur. Şiir ve hikâye özelliklerini birlikte barındırır. Şiir şeklinde yazılır. | Hikâye | |
| 3 | Sevgi, aşk, dini konular işlenir. Düzyazı ve şiir iç içe bulunur. Daha çok halk arasında yaşanmış, halkı etkilemiş olaylar anlatılır. Günümüze kadar gelmiş örnekleri vardır. Leyla ile Mecnun, Ferhat ile Şirin gibi örnekleri vardır. | Mesnevi | |
| 4 | Yaşanmış ya da yaşanabilecek olayları kısa bir şekilde; kişi, zaman, mekân öğelerine bağlı kalarak oluşturulmuş bir türdür. | Halk Hikâyesi |
9Aşağıdaki boşluklara gelebilecek doğru kelimeleri yazınız.(4+3+3p)
- Destanlar ….. ayrılırlar.
- Yazarı belli olan destanlara …………….destan denir.
- Yazarı belli olmayan derleyicisi olan destanlara da …………….. destan denir.
10-)Aşağıdakilerden hangisi roman türünün özelliklerinden biri değildir? (5p)
- A) Yazıldığı devrin sosyal ve siyasal olaylarını yansıtır.
- B) Ele alınan olayın gerçek ya da gerçeğe uygun olması gerekir.
- C) Ele alınan olay etrafında pek çok küçük olay vardır.
- D) Kahramanları olağanüstü özelliklere sahiptir.
- E) Tarihi, Aşk, psikolojik gibi bazı türleri vardır.
9.Sınıf Türk Edebiyatı 2.Dönem 1.Yazılı Soru ve Cevapları İndir! (Fırat ŞAHİN)