Tanzimat Edebiyatı Test-8

1. Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?      

A) Şemsettin Sami, roman ve hikâyelerinde okuyucuya yabancı gelen kavram ve nesneleri açıklamış, ansiklopedik bilgiler vermiştir.

B) Tabiat ve ölüm karşısında duyulan huzursuzluk, kaderi sorgulama gibi konulan şiirimize sokan isim Abdülhak Hamit’tir.

C) Namık Kemal'in, vatan ile ilgili şiirlerinde topluluk adına konuşma eğilimi vardır.

D) Ziya Paşa, Abdülaziz'e sunduğu bir Divan edebiyatı antolojisiyle Halk edebiyatına dair düşüncelerinden dönmüştür.

E) Şinasi, söz ve vicdan hürriyetini yaymak amacıyla ilk özel gazetemizi çıkarmıştır.

 

2. Tanzimat döneminde, Batı'ya özenen bir grup, kılık kıyafetini değiştiriyor; Avrupa'dan fayton, ipekli kumaş, süs eşyası getirtme özentisine düşüyor; evlerindeki minder ve divanların yerine konsol, kanepe, sandalye koymayı "alafrangalık" sayıyordu ki bu bilinçsizce Batılılaşma özentisi, dönemin romanlarının değişmez konusu oluyordu.

Aşağıdakilerden hangisi, yukarıda anlatılan durumu konu alan romanlardan biri değildir?

A) Şıpsevdi

B) Sergüzeşt

C) Mürebbiye

D) Felatun Bey'le Rakım Efendi

E) Araba Sevdası

 

3. Tanzimat edebiyatının I. döneminde eser veren sanatçılar Montesquie, Rousseau, Voltaire gibi Fransız devrimci yazarların etkisi altında kalarak —-

Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden getirilemez?

A) eserlerinde zulme, haksızlığa, geriliğe savaş açmışlardır.

B) vatan, hak, hürriyet, adalet, kanun gibi kavramları toplumda yaymaya çalışmışlardır.

C) edebiyatın, çevresindeki her şeyle doğrudan ilgilenmesi gerektiğine inanmış; bu anlayışla eserler yazmışlardır.

D) toplum için sanat anlayışına bağlı kalsalar da şiirlerde estetik öğelerin, ahengin öne çıkması gerektiğini savunmuşlardır.

E) toplumdan kopuk ve soyut bir edebiyat olan Divan edebiyatını yıkıp edebiyata yeni konular getirmişlerdir. 

 

4. Tanzimat döneminde düşünceyi yaymanın aracı olarak görülen ve daha sade bir dille yazılan gazetelerin —- yararı olmuştur.

Bu parçada boş bırakılan yere, aşağıdakilerden hangisi getirilemez?

A) yeni düzyazı türlerinin yaygın biçimde kullanılmasında

B) edebiyatın geniş kitlelere ulaşmasında

C) halkın okuma yazma oranının artmasında

D) süslü nesir geleneğinin yıkılmasında

E) Batı'daki gelişmelerin halka tanıtılmasında

 

5. "Mademki içtimai (sosyal) bir topluluk halinde yaşayan halk, birtakım kanuni görevlerle yükümlüdür; bu halk elbette vatanın menfaatleri ile ilgili düşünce ve görüşlerini açıklayabilmeli; bu, kanunun kendisine bağışlamış olduğu haklardan biridir."

Bu cümlelerle başlayan yazı, Tanzimat Fermanı'yla oluşan özgürlük ortamında halkı bilinçlendirme amacı taşıyor; ilk özel gazetede yayımlanıyordu.

Yukarıda sözü edilen yazı, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Elhan-ı Şita

B) Takdir-i Elhan

C) Mukaddime

D) Tahribi Harabat

E) Tasvir-i Efkâr

 

6. "… Hayır, bizim nesrimiz ve şiirimiz taşra halkıyla İstanbul ahalisinin okumamış kısmı arasında hâlâ durmaktadır. Bizim şiirimiz, hani şairlerin vezinsiz diye beğenmedikleri halk şarkıları ve taşrada çöğür (saz) şairleri arasında deyiş, kayabaşı denen nazımlardır." cümlelerinin yer aldığı makalesiyle Tanzimat'ın l. döneminde başlayan dili sadeleştirme çabalarına bir tuğla ekleyen sanatçı, hece ölçüsüyle şiir denemeleri de yapmıştır.

Bu parçada sözü edilen sanatçı ve makalesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şinasi – Mukaddime

B) Ziya Paşa – Şiir ve İnşa

C) Şemsettin Sami – Kamus-ı Türkî

D) Ziya Paşa – Harabat

E) Recaizade Mahmut Ekrem – Takdir-i Elhan

 

7. Tanzimat edebiyatı pek çok alanda ilklerin dönemi olarak bilinir. İlk şiir çevirisi —-, ilk roman —-, ilk tiyatro —-, ilk makale —-, ilk pastoral şiir —- bu döneme aittir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilemez?

A) Mukaddime

B) Müntahabat-ı Eş'ar

C) Sahra

D) Şair Evlenmesi

E) Taaşşuk-ı Talat vs Fitnat

 

8. Tanzimat romanında, yüzeysel de olsa, hemen her konuya yer verilmiştir. "Felatun Bey ve Rakım Efendi"de, Batılılaşmayı yanlış anlamanın eleştirisi; "İntibah"ta, mirasyedi bir gencin serüvenleri; "Sergüzeşt"te, Dilber adlı genç kızın alınıp satılması; "Karabibik"te de kırsal kesim gerçeği dile getirilmiştir,

Bu parçada aşağıdaki sanatçılardan hangisinin romanından söz edilmemiştir?

A) Samipaşazade Sezai

B) Nabizade Nâzım

C) Şemsettin Sami

D) Namık Kemal

E) Ahmet Mithat Efendi

 

9. "Diyojen" gazetesindeki çalışmalarıyla, mizah edebiyatının Önemli isimlerinden olan sanatçı, yerli ve çeviri eserlerle tiyatro edebiyatımızın ilk önemli eselerini hazırlamıştır. "Ayyar Hamza" adlı oyunu, Moliere'in "Scapin'in Dolapları" adlı komedyasının Türk hayat ve âdetlerine uyarlanmış biçimidir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Recaizade Mahmut Ekrem

B) Abdülhak Hamit Tarhan

C) Direktör Âli Bey

D) Teodor Kasap

E) Şinasi 

 

10. Tanzimat şairleri içinde eskiye en çok bağlı kalan sanatçının "Terci-i Bent" adlı şiiri, evrene ve olaylara bakışıyla pek çok okuru etkilemiştir

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Muallim Naci

B) Ziya Paşa

C) Namık Kemal

D) Şemsettin Sami

E) Ahmet Vefik Paşa

 

11. Eleştiri türü, Türk edebiyatına Tanzimat döneminde gelmiştir. Edebi eleştiri türünde verilen önemli eserler arasında "Talim-i Edebiyat"ı, "Zemzeme"yi, "Tahrib-i Harabat"ı, "Demdeme"yi, "Karabibik"in önsözünü sayabiliriz.

Aşağıdaki sanatçılardan hangisi, bu parçada sözü edilen eserlerden birinin yazarı değildir?

A) Namık Kemal       

B) Muallim Naci

C) Ahmet Mithat Efendi      

D) Recaizade M. Ekrem

E) Nabizade Nâzım

 

12. Aşağıdakilerden hangisi Namık Kemal için söylenemez?

A) Batılı düşünce boyutundaki ilk düşünceleri, Şinasi ile tanıştığı Tasvir-i Efkâr gazetesinde başlamıştır.

B) Ziya Paşa ile birlikte, Kanun-i Esasi'yi hazırlayacak grubun içinde yer almış, siyasi kimliğiyle de ağırlığını koymuş bir sanatçıdır,

C) Roman, şiir, tiyatro, makale, anı, tarih… türlerinde eserler vermiş; coşkulu bir söyleyiş yakalamıştır.

D) Tiyatroya ayrı bir önem veren sanatçı, Çok Bilen Çok Yanılır, Afife Anjelik, Vuslat… adlı tiyatrolarıyla da ses getirmiştir.

E) Romantizmin etkisinde kalan sanatçı, dilde yalınlaşmayı savunurken, tiyatroları dışında, süslü bir dil kullanmaktan kurtulamamıştır.

 

13. (I) İlk yerli hikâye örneklerinden olan "Letaif-i Rivayat" serisindeki uzun hikâyeleri yayımlandığı sırada romana yönelen Ahmet Mithat Efendi, bu türde çok sayıda eser verir. (II) Yenileşme dönemi Türk edebiyatının etrafında dönen konu ve sorunların önemli bir kısmını edebi eser düzeyinde ele alıp işlemiştir. (III) Batılılaşma sorunu, görücü usulü evlilik, kız çocuklarının okutulması gibi sosyal hayatı ilgilendiren çok sayıda sorun, onun tarafından ele alınmıştır. (IV) Geniş halk kitlelerine seslenmeyi amaçlayan sanatçı, halkın rahatlıkla anlayabileceği sade bir dil kullanmıştır. (V) Roman kişilerini sosyal statülerine uygun şekilde konuşturan yazar, natüralizmin önemli temsilcisidir.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

I. Gericiliğe, zulme, haksızlığa, istibdada sert bir dille saldırmışlardır.

II. "Toplum için sanat" anlayışını benimsemişlerdir.

III. Roman, öykü, tiyatro, eleştiri gibi türlerde ilk örnekleri vermişlerdir.

IV. Şiirlerde içerik yenidir; ama biçim eskidir.

14. Yukarıda özellikleri verilen edebiyat dönemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Milli edebiyat dönemi

B) Tanzimat edebiyatı I. dönem

C) Tanzimat edebiyatı II. dönem

D) Servet-i Fünun edebiyatı

E) Fecr-i Âti edebiyatı

 

15. Abdülhak Hamit Tarhan, —- adlı eserinde kırda oturanların, nimetlerini doğadan çıkarmalarına karşılık şehirde yaşayanların, birbirlerini yemekle meşgul olduklarını anlatır. Köylünün, doğanın güzelliği ile mest olup kulübesinde kuş seslerini bedava dinlerken; şehirdekilerin para harcayarak saz ile nefsini uyuttuğunu söyler.

Bu parçada boş bırakılan yere, aşağıdaki eser adlarından hangisi getirilmelidir?

A) Belde        

B) Liberte      

C) Eşber

D) Sahra        

E) Makber

 

CEVAP ANAHTARI

1-A 2-B 3-D 4-C 5-C 6-B 7-B 8-C 9-C 10-B 11-C 12-D 13-E 14-B 15-D