İslami İlk Eserler Online Test-3

Bu eser, yalnız bir sözlük değil; İslâm’dan öncesi Türk edebiyatını, tarihini, coğrafyasını, folklorunu, mitolojisini aydınlatan ansiklopedik niteliktedir. Bilindiği üzere, XI. yüzyıl hemen bütün İslâm ülkelerinde Türklerin egemen olduğu bir dönemdir. Karahanlılar devletinin, özellikle Büyük Selçuk imparatorluğumun askerlikçe ve uygarlıkça en parlak zamanı bu dönem içerisindedir. O tarihlerde Türklerin egemenliğindeki uluslar dilini öğrenmek ihtiyacını duyuyorlardı. Bu eser, işte bu maksatla, yani yabancılara Türkçeyi öğretmek amacıyla 1073-1077 tarihleri arasında Bağdat'ta yazılmış bir sözlüktür.

Bu parçada sözü edilen yapıt ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Divan-ı Hikmet - Ahmet Yesevi

B) Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip

C) Atebet'ül Hakayık - Edip Ahmet Yükneki

D) Divan-ı Lügat'it Türk - Kaşgarlı Mahmut

E) Göktürk Yazıtları - Bilge Kağan

Sade bir Türkçe ile söylenmiş, derin manalı veciz sözleri ve Hikmet adlı şiirleri ---- adlı eserinde toplandı. Sohbet tarzında ve sade Türkçe ile söylenen hikmetleri kısa zamanda doğuda Çin hudutlarından, batıda Akdeniz ve Marmara sahillerine kadar yayıldı. Bu kitap aslında İslamiyet’i ve İslam ahlakını öğreten bir ahlak ve din kitabıdır. ---- ayrıca Anadolu'daki Türk edebiyatının yeşerip, gelişmesine zemin hazırlamış ve Yunus Emre gibi şairlerin yetişmesini sağlamıştır.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilmelidir?

A) Kutadgu Bilig - Ahmet Yesevi

B) Atabet'ül Hakayık - Kaşgarlı Mahmut

C) Divan-ı Hikmet - Ahmet Yesevi

D) Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip

E) Divan-ı Hikmet - Edip Ahmet Yükneki

Muhtevâ bakımından bu yapıt; sahnesiz bir tiyatro eseri görünüşündedir. Hükümdâr Küntogdı'nın, âkibeti temsil eden Odgurmuş ile görüştükten sonra, dünyadaki hayatın esasını kavrayarak üzerindeki yükü taşımak istemediğini aklı temsil eden Ögdülmiş'e söylemesi üzerine; Ögdülmiş hükümdâra yapacağı işleri hatırlatır. Ona iyi ad kazanmak için yeni iş sahası gösterir. Eserin başında "tevhid, naat, dört halifenin zikri ve yaz mevsiminin tasviri vardır. Bunlardan sonra Buğra Han'ın medhiyesi yer alır. Bu şekli ile eser klasik düzenleme usûlüne uygunluk gösterir.

Bu parçada sözü edilen yapıt aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kutadgu Bilig

B) Atabet'ül Hakayık

C) Divan-ı Hikmet

D) Divan-ı Lügat'it Türk

E) Danişment Gazi Destanı

Aşağıdaki eser-yazar eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A) Divan ü Lügati't- Türk - Kadı Burhaneddin

B) Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip

C) Atabet'ül-Hakayık - Edip Ahmet Yüknekî

D) Divan-ı Hikmet - Ahmet Yesevi

E) Muhakemet'ül Lugateyn - Ali Şir Nevâi

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi Atabet'ül Hakayık adlı eserin özelliklerinden biri değildir?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E)V.

"Kutadgu Bilig" adlı eser hangi anlama gelmektedir?

A) Bilgilerin kaynağı

B) Mutluluk veren bilgi

C) Hakikatlerin eşiği

D) Seçme sözler

E) Hayatın anlamı

(I)Kutadgu Bilig "Kutluluk bilgisi, saadet bilgisi, devlet olma bilgisi" anlamındadır. (II)Ahmet Yesevi tarafından yazılan bu eser, elimizdeki en eski İslami eserlerdendir. Kitap insanların dünyada ve ahirette mutlu olabilmeleri için tutulacak yolları gösterir. Bu yönüyle bu kitaba bir (III)"siyasetname" denebilir. Eser (IV)mesnevi nazım biçimiyle yazılmıştır. (V)Aruz ölçüsüyle yazılan beyitler dışında, Türk şiirine has dörtlüklere de rastlamak mümkündür.

Yukarıdaki numaralanmış bölümlerden hangisi bir bilgi yanlışına neden olmuştur?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

(I) Dede Korkut Hikâyeleri, Dede Korkutun anlattığı ve Oğuz Türklerinin yaşantılarıyla ilgili 12 destansı öykünün toplandığı kitaptır. (II) Asıl adı, Kitab-ı Dede Korkut âlâ Lisan-ı Taife-i Oğuzân (Oğuzların Diliyle Dede Korkut Kitabı)'dır. (III) Oğuz Türklerinin Rum, Ermeni ve Gürcü beylikleriyle yaptığı savaşları ve Oğuz boyları arasındaki anlaşmazlıkları masal biçiminde anlatır bu öyküler. (IV) Aynı zamanda Oğuzların günlük yaşantıları, dini inançları, töreleri, sosyal ve siyasal durumları hakkında bilgi de verir. (V) Oğuz Türkleri arasında söylenen ve ağızdan ağıza dolaşarak geniş bir alana yayılan öykülerin, 9. yüzyıl sonu ile 10. yüzyıl arasında yazıya geçirildiği sanılmaktadır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı söz konusudur?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

Aşağıdaki eser - yazar eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A) Divan ü Hikmet - Ahmet Yesevî

B) Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip

C) Muhakemet'ül Lügateyn - Yunus Emre

D) Atabet'ül Hakayık - Edip Ahmet Yüknekî

E) Divan ü Lügati't Türk - Kaşgarlı Mahmut

Kaşgarlı Mahmut ---- adlı eserini Araplara Türkçeyi öğretmekten çok, Türkçenin Arapçayla yarış edebileceğini, Türkçenin zengin bir dil olduğunu, her türlü duygu ve düşünceyi anlatmaya uygun olduğunu göstermek için yazmıştır. Çağatay edebiyatının ünlü ismi Ali Şir Nevai ise ---- adlı yapıtını Türkçenin Farsçadan üstün bir dil olduğunu göstermek amacıyla yazmıştır.

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilenler getirilmelidir?

A) Kitab-ı Dede Korkut - Divan-ı Lügat'it Türk

B) Divan-ı Hikmet - Atabetül Hakayık

C) Divan ü Lügat'it Türk - Muhakemet'ül Lügateyn

D) Muhakemet'ül Lügateyn - Kutadgu Bilig

E) Mecalis'ün Nefais - Kamus-ı Türkî

İslamiyet etkisinde oluşan ilk eserlerde İslami düşünceler görülmüş, aynı zamanda yeni bir terminolojinin etkisiyle Arapça ve Farsça sözcüklere yer verilmiştir. Devlet yönetiminin nasıl olması gerektiğini işleyen Kutadgu Bilig, Türk dilinin ilk sözlüğü olan Divan-ı Lügat'it Türk, dinî ve tasavvufi düşünceyi şiire taşıyan Divan-ı Hikmet, dinî gerçekleri işleyen Atabet'ül Hakayık sözünü ettiğimiz eserlerdendir.

Bu parçada eseri anılmayan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kaşgarlı Mahmut

B) Edip Ahmet

C) Ahmet Yesevi

D) Ali Şir Nevai