Mehmet Akif Ersoy (1873-1936)

Mehmet Akif Ersoy

1873 yılında İstanbul’da doğan Mehmet Akif, bütün öğrenimini İstanbul’da tamamladı. İslamcılık düşüncesinin edebiyattaki en önemli temsilcisi olan sanatçı, aynı zamanda İstiklal Marşı’nı yazmıştır. “Milli Şair” ve “İstiklal Marşı Şairi” olarak da anılmaktadır.

Mehmet Akif’e göre medeniyetin gerçek kaynağı Müslüman Doğu’dur. Ona üstünlüğünü kaybettiren ise asırlardır süren “cehalet, yozlaşma, sabırsızlık, tembellik ve kendine güvensizliktir.” Batı’nın geldiği medeniyet seviyesine ulaşmak ve İslam birliğini sağlamak onun en önemli amacıdır.

Akif, her ne kadar siyasi bakımdan İslamcı olsa da duyguları bakımından “halkçı ve milliyetçi”dir. Sanatını sosyal hizmetin emrine verip “sosyal hizmet yanlısı” bir şair olarak karşımıza çıkar. Bu durumun en önemli sebebi onun edebiyat anlayışıdır. O edebiyat için, “Halkın manevî ve ahlakî eğitiminde etkisi en büyük müessesedir.” der ve “Her edebiyat mahallîdir ve halka hitap eder.” görüşünü savunur. İslam toplumlarının geri kalmasını da İslam ülkelerindeki edebiyatların halka değil, aydınlara seslenmesine bağlar.

Edebi Kişiliği

Sanatçının en önemli amacı, halk için halkın hayatını veren bir edebiyat yaratmaktır. Bu durumun sonucu olarak içinde yaşadığı halkın bütün özelliklerini şiirlerinde aksettirmiştir. Bunu yaparken güçlü bir gözleme başvuran sanatçı ilhama inanmaz. Bu yönüyle de Türk şiirine gerçek realizm onun tarafından getirilmiştir, denilebilir. Akif, her ne kadar sanatını halkın hizmetine adasa da güçlü bir şairdir.

Şiirin ciddi bir çaba işi olduğunu anlayan sanatçının şiirlerinde bu çaba ve işçilik her zaman göze çarpar. Eserlerinde her zaman aruz ölçüsünü kullanan ve Türkçeyi aruza başarıyla uygulayan birkaç şairden biri olan sanatçı, heceyi hiç kullanmamıştır. Genellikle Divan nazım şekillerini kullanan sanatçı, dil bakımından da sade dille yazan şairler kadar olmasa da halka seslendiği için kısmen sadedir. Eserleri dil bakımından da tam bir birlik göstermez.

Kısaca özetleyecek olursak;

  • Herhangi bir edebi topluluğa katılmamıştır.
  • Ümmetçi şair olarak bilinir.
  • İstiklal Marşı’nın şairidir.
  • İstiklal Marşı’nı Safahat’a almamış, kahraman Türk ordusuna armağan etmiştir. Bu şiiri 1921’de yazmıştır.
  • Türk şiirine gerçek realizmi getirmiştir.
  • Şiirlerinde toplum yaşantısını tüm yönleriyle anlatmıştır.
  • Şiirlerinde dini lirizm vardır, bunun kaynağı İslam dinidir.
  • Şiirlerinde konuşma dilini bütün canlılığıyla kullanmış, adeta konuşur gibi yazmıştır.
  • Sade bir dil kullanan şairin dili yer yer ağırdır.
  • İstanbul’un yoksul semtlerinin yaşantısını ve yoksulluklarını anlatır.
  • Şiirlerinde yoksullara acıma duygusu vardır.
  • Nazmı nesre yaklaştırmada oldukça başarılıdır.
  • Şiirlerinde aruz ölçüsünü Türkçeye oldukça başarılı bir şekilde uygulamıştır.
  • Bütün şiirlerini aruz ölçüsüyle yazmıştır.
  • Divan edebiyatı nazım biçimlerini, özellikle de mesnevi nazım biçimini kullanmıştır.
  • Lirik-epik özelliği gösteren şiirleriyle tanınmıştır. Çanakkale Şehitlerine, İstiklal Marşı, Bülbül lirik-epik özellik gösteren önemli şiirleridir.
  • Manzum hikâye türünde önemli eserleri vardır. Seyfi Baba, Küfe, Mahalle Kahvesi, Meyhane, Hasta önemli manzum hikâyeleridir. Bu şiirlerde toplum yaşamını bütün canlılığı ile anlatmıştır.
  • Didaktik nitelik taşıyan şiirleri de vardır.
  • Cehalet, ahlaksızlık, taklitçilik, taassup, fakirlik, inançsızlık, köksüzlük… şiirlerindeki başlıca konulardır.
  • Mehmet Akif çok iyi bir gözlemcidir.
  • “Hayır, hayal ile yoktur benim alışverişim, İnan ki her ne demişsem görüp de söylemişim” dizeleri onun gerçekçiliğini yansıtır.
  • “Toplum için sanat” anlayışını benimsemiştir.
  • İslamcılık akımını benimsemiştir.
  • Mehmet Akif, Tevfik Fikret ile din ve medeniyet konusunda tartışmaya girmiştir. Fikret’in Haluk karakterine karşı özlediği gençliği Asım’da simgelemiştir.
  • Şiirlerinin yanı sıra Arapça, Farsça ve Fransızcadan çeviriler de yapmıştır.
  • Sırat-ı Müstakim ve Sebilü’r-Reşat adlı dini dergilerde şiirler, makaleler yayımlayarak yazın hayatına başlamıştır.
  • Batılılaşmaya ve Türkçülük akımına karşıdır.

Eserleri

  • Safahat: Şiirlerini bu eserde toplamıştır. Safahat yedi bölümden oluşur:
  • 1. Safahat: (1911): Osmanlı toplumunun Meşrutiyet yıllarındaki durumunu anlatır.
  • 2. Süleymaniye Kürsüsünde: Osmanlı aydınları ile halk arasındaki ilişkiyi gözler önüne serer.
  • 3. Hakkın Sesleri (1913): Her şiirin başında bir ayet vardır. Bu ayetler o zamanın toplumsal ve siyasi olaylarını aydınlatır.
  • 4. Fatih Kürsüsünde (1914): Yeni kuşaklara mücadele ve çalışma ruhu kazandırmayı amaçlayan düşünceler yer alır.
  • 5. Hatıralar (1917): Her şiirin başında bir hadis yer alır. İslam birliği ülküsü vurgulanır.
  • 6. Asım (1924): I. Dünya Savaşı’ndan tablolar yer alır. İdeal gençlik tipini ortaya koyar.
  • 7. Gölgeler (1933): Dini şiirler ve dörtlükler vardır.

91 Yorum Var: “Mehmet Akif Ersoy (1873-1936)

    1. Burada açıklanamayacak kadar büyük bir sanatçıdır.

    2. Edebiyatımızdaki yeri, şiirin özellikleri göz önünde tutulursa, hemen hemen tektir.Modern Türk Edebiyatımızda(gerekse eski edebiyatımızda), bir dönem fikirleriyle donanmış olarak,belli bir dünya görünüşünün ışığında, geniş anlamdaki kronikler halinde, safha safha bir kuşağın dramını veren, ilk bakışta birbirine zıt, realist çizgilerle mitleşmeye elverişli davranışlarını kaynaştırarak canlandıran böyle bir başka realizm ve destan şairimiz yoktur.

      -Sezai KARAKOÇ, Safahat adlı kitabın arka kapağından

  1. Ben 11 yaşındayım, performans ödevim bununla ilgiliydi çok iyi bilgi sağladı. Çok teşekkür ederim admin, bu bilgi sayesinde 100 yani tam not aldım.

  2. Gerçekten yazanın, hazırlayanın ellerine sağlık, dört dörtlük bir ödev gerçekten net anlatılıyor. Emeği geçen herkese teşekkürler… :)

  3. Merve arkadaşımızın da dediği gibi hazırlayanın ellerine sağlık, çok güzel olmuş ödev çok ise yaradı :)

  4. M.Akif Ersoy en değerli şairlerimizin başında açık farkla 1.sırada gelir. Ancak hak ettiği ilgi, sevgi ve saygıyı görmediğini düşünüyorum.

  5. Mehmet Akif satırlara sığmayacak kadar önemli biri ama bu da güzel olmuş, yardımınız için teşekkürler.

  6. Bu siteye bayılıyorum hem konu anlatımı hem de testleri var emeği geçen herkesten. Allah bin kere razı olsun.

    1. Vatana yakışır bir insan olarak vatana ihanet etmeden.

  7. Ben proje ödev konumu Mehmet Akif Ersoy’un hayatı seçtim çünkü Mehmet Akif Ersoy’un toplumumuzda fazla anılmadığını düşünüyorum. O bizim milli marşımızın yazarıdır, ne yazık ki bunun önemini ve değerini bilen çok az kişi var. Bilgiler için çok teşekkürler.

  8. Ben LYS’ye hazırlanıyorum, hep sizin sitenizden yararlanıyorum. Bana yardımcı olur mu yoksa daha fazla mı ayrıntıya girmem gerekiyor?

  9. Çok teşekkür ederim. 7.sınıfa gidiyorum sayenizde Türkçe dersinin ilk ödevini tamamladım, okulun ilk gününden ödev veriyorlar :D

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir