Halk Edebiyatı Test-1

I. Konular halkın yaşantısından alınır, eserlerde halkın duyuş ve düşüncesi yansıtılır.
II. En çok kullanılan nazım türü şarkıdır.
III. Süslemelerden uzak, içten bir dili vardır.
IV. Hece ölçüsünün 7'li, 8'li ve 11'li kalıpları kullanılır.
V. Kimi ürünler hariç, bu edebiyatın ürünleri bir saz eşliğinde söylenir.
1. Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi halk edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

2. On birli hece ölçüsüyle yazılır. Dörtlük sayısı üç ile beş arasındadır. Âşık edebiyatının en çok kullanılan nazım biçimidir. "Taşlama, koçaklama, güzelleme, ağıt" gibi türleri vardır. Divan edebiyatında konu bakımından karşılığı gazeldir. Kafiye düzeni "abab, cccb, dddb…" şeklindedir.
Yukarıda sözü edilen nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Destan   B) Mani   C) Koşma   D) Tuyuğ   E) Semai

 

3. Aşağıdakilerden hangisi tekke edebiyatıyla ilgili yanlış bir bilgidir?
A) Tasavvuf şiir geleneğini oluşturan ilk şair Hoca Ahmet Yesevi'dir.
B) Eserler İslam tasavvufunu öğretmek ve yaymak için yazılır.
C) Genellikle hece vezni kullanılır.
D) Eserlerde Arapça, Farsça kelimelere de yer verilir.
E) 16. yy.dan sonra oluşmuş bir edebiyattır.

 

4. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) 18. yy âşık edebiyatı sanatçılarından olan Gevheri aruz ölçüsünü de sıkça kullanmıştır.
B) Hoca Dehhani, tekke edebiyatının kurucusu sayılmaktadır.
C) Makalat adlı didaktik nesir 13. yy sanatçısı Hacı Bektaş-ı Veli'ye aittir.
D) Halk şiirinin en önemli şairi olan Karacaoğlan, bu geleneğe sonuna kadar bağlı kalmıştır.
E) Yerleşik yaşama karşı direnen insanların sembolü olan Dadaloğlu'nun şiirleri, epik – lirik özellikler gösterir.

 

5. 16. yy Âşık edebiyatının en ünlü sanatçılarından olan şair koçaklamaları yanında koşma ve semai biçiminde söylediği şiirlerinde geleneklere, hayata ve halk zevklerine bağlı kalarak aşk ve doğa güzelliklerini dile getirmiştir. Hece ölçüsüyle ve kendine özgü bir üslupla söylemiştir şiirlerini.
Bu parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dadaloğlu   B) Köroğlu   C) Gevheri   D) Dertli   E) Âşık Ömer

Su gelir deste gider
Ayrılır dosta gider
Gurbet yansın yıkılsın
Sağ gelen hasta gider
 

6. Bu dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mani   B) Koşma   C) Semai   D) Rübai   E) Varsağı

 

7. Aşağıda verilen sanatçılardan hangisinin dini-tasavvufi şiirleri yoktur?
A) Yunus Emre
B) Nesimi
C) Sultan Veled
D) Kaygusuz Abdal
E) Hoca Dehhani

 

8. 15. yüzyılda yazıya geçirildiği bilinen bu eser on iki hikâyeden oluşur. Halkın karakterini ve hayat tarzını yansıtan bu hikâyelerde gelişmiş ve yer yer şiirleşmiş bir dil vardır. Bazı kahramanları olağanüstü özelliklere sahiptir, bu yönüyle destanlara benzer. Eserin nesir kısmında secilere, nazım kısmında da aliterasyonlara çokça yer verilmiştir.
Bu parçada tanıtılan eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Battal Gazi Destanı
B) Dede Korkut Kitabı
C) Maarifname
D) Keşfü'z-Zünun
E) İskendername

 

9. Âşık edebiyatımızın son büyük ustasıdır. Aşk, yurt ve toprak sevgisini şiirlerinde işlemiştir. Saz eşliğinde söylediği şiirlerinde her haliyle bizim olan bir söyleyiş göze çarpar. Şiirlerinin toplandığı kitap "Dostlar Beni Hatırlasın" adını taşır.
Bu parçada tanıtılan halk şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Âşık Ömer
B) Seyrani
C) Erzurumlu Emrah
D) Âşık Veysel
E) Ruhsati

 

10. Tekke edebiyatının en çok kullanılan şiir türüdür. Allah'ı övmek ona yakarmak temel konulardandır. Dini törenlerde ezgiyle söylenir.
Bu parçada sözü edilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) İlahi   B) Rubai   C) Müstezat   D) Nefes   E) Hikmet

 

İlim ilim bilmektir
İlim kendin bilmektir
Sen kendin bilmez isen
Bu nice okumaktır
11. Bu dörtlükte, dinî-tasavvufî Türk edebiyatının konularından hangisi işlenmiştir?
A) Allah'a duyulan özlemin eyleme dönüşmesi
B) Ruh ile bedenin sürekli çatışma halinde olduğu düşüncesi
C) Çokluktan tekliğe erişme düşüncesi (vahdet-i vücud)
D) İnsanın kendi özünü tanımasının ilmin asıl amacı olduğu düşüncesi
E) Gerçek ölümün kişinin özünü bilmemesi düşüncesi

 

12. 15. yüzyılda yaşayan şair Bektaşi tarikatına bağlıdır. Yunus Emre'nin etkisinde hem aruz hem de hece ile yazmıştır. Nükteli ve iğneli bir dili olan sanatçının Budalanâme adlı eseri öğretici bir üslupla yazılmıştır.
Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Pir Sultan Abdal
B) Hacı Bektaş Veli
C) Kaygusuz Abdal
D) Gevheri
E) Âşık Ömer

 

13. Aşağıdakilerden hangisi halk edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) Şairler şiirlerini genelde saz eşliğinde söylerler.
B) İslamiyet öncesi edebiyattaki pek çok tür yeni isimler alarak varlığını devam ettirmiştir.
C) Şiirler genellikle dörtlüklerden oluşmaktadır.
D) Halk şairlerinin hayat hikâyeleri "cönk" adı verilen eserlerde toplanır.
E) Şiirler sıkı bir ön hazırlıktan sonra yazılır.

Düşman geldi tabur tabur dizildi
Alnımıza kara yazı yazıldı
Tüfenk icâd oldu mertlik bozuldu
Eğri kılıç kında paslanmalıdır
 

14. Bu dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koşma   B) Mani   C) Kaside   D) Semai   E) Rubai

 

CEVAP ANAHTARI
1-B  2-C  3-E  4-B  5-B  6-A  7-E  8-B  9-D  10-A  11-D  12-C  13-E  14-A