Öne Çıkanlar

I. Halk edebiyatı sözlü geleneğe dayanır, divan edebiyatında ise yazılı gelenek hâkimdir.

II. Halk şiirinde kalıplaşmış mazmunlara yer verilirken divan şiirinde buna yer verilmez.

III. Halk şiiri divan şiirinin aksine biçim ve içerik yönünden ulusaldır.

IV. Halk edebiyatında hece ölçüsü kullanılırken divan edebiyatında aruz tercih edilmiştir.

V. Halk edebiyatında nazım birimi beyit, divan edebiyatında ise dörtlüktür.

1. Yukarıdaki karşılaştırma cümlelerinin hangilerinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) I. ve II.   B) I. ve IV.   C) II. ve III.   D) II. ve V.   E) IV. ve V.

 

2. Aşağıdakilerden hangisi İslam öncesi dönemde oluşan Türk destanlarının özelliği değildir?

A) Anonim özelliğe sahiptirler.

B) Olağanüstü olaylar ve kahramanlar vardır.

C) Mensur olarak oluşturulmuşlardır.

D) Tarihi ve sosyal olaylardan doğarlar.

E) Yiğitlik, aşk, ölüm ve vatan sevgisi ana temadır.

 

3. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) Tabiat bilimlerine olan düşkünlüğü ile tanınan Sinan Paşa, süslü nesrin ilk temsilcisi kabul edilir.

B) Bir vakanuvist olan Naima'nın kendi adını taşıyan bir tarih kitabı vardır.

C) Mahallileşme akımının önderi olarak bilinen divan edebiyatı sanatçısı Nedim'dir.

D) Çarhname adlı didaktik mesnevinin yazarı Nesi- mi'dir.

E) Çok yönlü bir bilgin olan, çok sayıda eser bırakan Kâtip Çelebi, ilim dünyasına ışık tutan eserlerini, nispeten sade bir dille ve ciddi bir üslupla yazmıştır.

 

4. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Bir gazelin ilk beyti kendi içinde kafiyelidir.

B) Halk edebiyatı ürünlerinden ağıtın bir benzeri, İslamiyet öncesi Türk edebiyatında da vardır.

C) Tuyuğ, Türk şairleri tarafından Divan edebiyatına kazandırılan bir nazım biçimidir.

D) Okunuşları, yazılışları ve anlamları aynı olan sözcüklerin tekrarına dayanan kafiyeye cinaslı kafiye denir.

E) 1. dize ile 4. dizenin, 2. dize ile 3. dizenin kafiyelendiği uyak düzenine sarma uyak denir.

 

5. Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatı nazım biçimlerinden biri değildir?

A) Koşma   B) Varsağı   C) Destan   D) Semai   E) Mesnevi

 

6. (I) Dede Korkut Hikâyeleri destandan halk hikâyesine geçiş dönemi ürünüdür. (II) Bu hikâyelerde düzyazı ve şiir iç içedir. (III) İçerisinde birtakım olağanüstülüklere yer verilir. (IV) Oğuzların iç çatışmalarını, törelerini konu edinir. (V) Hikâyelere adını veren Dede Korkut kahramanlıklarıyla nam salmış bir Oğuz beyidir.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

7. Aşağıdakilerden hangisi Halk şairlerinin belirleyici özelliklerinden değildir?

A) Halkın anlayabileceği bir dil kullanmak

B) Dörtlük nazım birimini ve hece ölçüsünü kullanmak

C) Geniş bir kitleye seslenmek

D) Genelde somut ve gerçekçi konuları işlemek

E) Şekil güzelliğine titizlik göstermek 

 

8. (I) XVII. yüzyıl, Osmanlı devleti için bir gerileme dönemi olsa da bu yüzyılda edebiyatta Nâbî, Nef'î, Neşatî ve Nailî gibi büyük şairler yetişmiştir. (II) Türk edebiyatı en büyük kaside şairi Nefî'yi bu dönemde yetiştirmiştir. (III) "Hikemî Tarz"ın öncüsü olan Nâbî'nin de bu yüzyılda yaşaması edebiyatta çeşitliliği arttırmıştır. (IV) Şeyhi ve Süleyman Çelebi de bu dönemin mesnevi alanında ün yapmış isimleridir. (V) Ayrıca nesir alanında Evliya Çelebi, Kâtip Çelebi, Naimâ, Peçevî XVII. yy'da önemli eserler vermişlerdir.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde verilen bilgi yanlıştır?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

I. Şarkı

II. Tuyuğ

III. Rübai

IV. Müstezat

V. Mesnevi

9. Yukarıdaki nazım biçimlerinden hangileri Türklerin Divan edebiyatına kazandırdığı nazım biçimleridir?

A) I. ile II.   B) I. ile III.   C) II. ile III.   D) II. ile IV.   E) IV. ile V.

 

Âşık oldum cemalinin gülüne

Al kınalar yakmış sedef eline

Bir gönül bağlıdır her bir teline

Henüz çağı on üç, on dört yaşlımın

10. Bu dörtlüğün nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Koçaklama   B) Güzelleme   C) Ağıt   D) Taşlama   E) Nutuk

 

11. Halk edebiyatı ile Divan edebiyatı karşılaştırıldığında aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?

A) Halk edebiyatında hece ölçüsü, Divan edebiyatında aruz ölçüsü kullanılmıştır.

B) Halk edebiyatında yalın bir dil kullanılırken, Divan edebiyatında halktan uzak, ağır bir dil kullanılmıştır.

C) Halk edebiyatında şairler şiirlerinde adını söylerken Divan edebiyatında söylemezler.

D) Halk edebiyatında şekil ikinci plandayken, Divan edebiyatında şekle büyük önem verilmiştir.

E) Gerek divan şiirinde gerekse Halk şiirinde hem dinle ilgili ve hem din dışı konular ele alınmıştır.

 

12. Aşağıdakilerden hangisinde yer alan şiir türünün ait olduğu "edebiyat" yanlış verilmiştir?

A) Bilmece – Anonim halk edebiyatı

B) Musammat – Divan edebiyatı

C) Koşuk – Âşık edebiyatı

D) Şathiye – Tekke edebiyatı

E) Destan – Âşık edebiyatı

 

13. Dini konularla alay edilen şiirlere (I)şathiye, tarikata yeni girmiş olanlara kuralları öğreten şiirlere (II)nutuk, Bektaşi şairlerin Allah'a dönmeyi anlattıkları şiirlere (III)devriye, dinin gereklerini yapmayı öğütleyen şiirlere (IV)deme, dini ve ahlaki konularda insanları uyarıcı, onları bilgilendiren şiirlere de (V)hikmet denir.

Bu parçadaki numaralı terimlerden hangisinin açıklaması yanlıştır?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

14. Halk edebiyatında kullanılan "taşlama" ile işlediği konu yönünden benzerliği olan Divan edebiyatı ürünü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Münacat   B) Hicviye   C) Mesnevi   D) Methiye   E) Naat

 

15. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) Dertli ve Emrah aruz ölçüsünü de kullanan halk şairlerindendir.

B) Nedim "mahallileşme akımı" da denilen dilde sadeleşmenin öncülerindendir.

C) Naima, Peçevi nesir tarzında verdikleri eserleriyle tanınır.

D) Mevlana'nın en tanınmış mesnevisi Leyla vü Mecnun'dur.

E) Seyrani, söylediği hiciv şiirleri ile ün kazanmış bir halk şairidir.

 

CEVAP ANAHTARI

1-D 2-C 3-D 4-D 5-E 6-E 7-E 8-D 9-A 10-B 11-C 12-C 13-D 14-B 15-D