Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı Test-17 1. Edebiyat dünyasına önce Dergâh dergisinde yayımladığı şiirlerle giren sanatçı; Cumhuriyet devrinde, yalnız deneme, eleştiri yazdı ve çeviriler yaptı. Türkçenin özleşmesi, arınması için yılmadan savaştı. Bu uğurda yazdığı bazı yazılarda hiçbir yabancı söz kullanmadı. Kendine özgü, devrik cümleleri çoğunlukta; yeni bir dil ve anlatım biçimi yarattı. Kabul edilmiş değerleri yeniden ele alarak tartışmaya açtı. Yunan, Latin, Fransız, Rus klasik ve çağdaş yazarlarından elliye yakın çevirisi yayımlanmış olan sanatçının deneme ve eleştirileri "Günlerin Getirdiği", "Okuruma Mektuplar", "Günce" gibi yapıtlarda toplandı. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerin hangisidir? A) Sabahattin Eyüboğlu B) Ruşen Eşref Onaydın C) Nurullah Ataç D) Suut Kemal Yetkin E) Ahmet Rasim 2. Bu roman, Birinci Dünya Savaşı'nda kolunu yitiren Ahmet Celal'in anılarından doğmuştur, İstanbul’un işgali üzerine, emir eri Mehmet Ali'nin Porsuk Çayı yöresindeki köyüne giden Ahmet Celal, yardım elini uzatmasına karşın köyün bilgisiz, bilinçsiz ve ezik halkını bazı çıkara kişilerin pençesinden kurtaramaz. Kurtuluş Savaşı yılları boyunca bu köyde ilişki kurduğu kişileri, karşılaştığı olay ve davranışları, kendi bakış açısıyla anlatır. Böylece edebiyatımızda, aydınlarca yüzyıllar boyu yüzüstü bırakılan köy ve köylü gerçekleri, Küçük Paşa'dan sonra bir kez daha bütün çıplaklığı, acılığı ve sertliğiyle göz önüne serilir. Bu parçada özellikleri anlatılan roman ve yazarı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Küçük Ağa – Tarık Buğra B) Kalpaklılar – Samim Kocagöz C) Paris'te Bir Türk – Ahmet Mithat D) Yaban – Yakup Kadri Karaosmanoğlu E) Ateşten Gömlek – Halide Edip Adıvar 3. Konusunu tarihten, Türk kahramanlıklarından, Balkan Savaşları'ndan, çocukluk anılarından alan —-, hikâyelerinde okuyucuları sürükleyecek düğümlere yer verir; umulmadık sonuçlarla onlarda, hayranlık ve gurur duygusu uyandırır. Aynı kuşaktan olduğu halde hikâyelerinde ona hiç de benzemeyen —-, halkın arasından ilgi çekmeyen kişileri ve onların önemsiz görünen davranışlarını konu alır; onların yaşayışlarının, gülünç, iyi ve kötü yönlerini, sevdirerek anlatır. Bu dönemin bir başka önemli hikâyecisi olan —- ise, hikâyelerinde İstanbul’un kalabalık yerlerinde, köprü altlarında, balıkçılar arasında, kenar mahallerinde dolaşmıştır. Bu parçada boş bırakılan yerlere getirilmesi gereken yazar adları aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Ömer Seyfettin – Memduh Şevket Esendal – Sait Faik Abasıyanık B) Ömer Seyfettin – Refik Halit Karay – Sait Faik Abasıyanık C) Ömer Seyfettin – Memduh Şevket Esendal – Abdülhak Şinasi Hisar D) Memduh Şevket Esendal – Hüseyin Rahmi Gürpınar – Sait Faik Abasıyanık E) Ahmet Mithat Efendi – Sait Faik Abasıyanık- Memduh Şevket Esendal 4. Eserlerini çevresinde gördüğü kişileri, olayları gözlemleyerek yazmıştır. Babasının komşusu olan Ahmet Vefik Paşa'nın Moliere'in piyeslerini oynattığını duyan yazar, "Dehri Efendi" tipini bulmuştur. Yine o dönemde yaşayan Tosun Paşa ailesi, çocuklarına mürebbiye tutmuş, o da alafrangalık adı altında birçok aykırı şeyi çocuklara öğretmiştir. Yazar bu olaydan hareketle de "Matmazel Anjel" tipini yaratmıştır. Bu tiplerin yer aldığı "Mürebbiye" adlı romanı onun natüralizm akımının etkisinde kalarak yazdığı romanlarından biridir. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Halit Ziya Uşaklıgil B) Yakup Kadri Karaosmanoğlu C) Hüseyin Rahmi Gürpınar D) Reşat Nuri Güntekin E) Halide Edip Adıvar 5. Türk edebiyatının usta mizahçılarından olan sanatçı, mizahı edebiyatın her türünde denedi. Toplumsal hayatın aksayan yönlerini, alaya elverişli kişi, durum ve olayları abartarak güldürücü ve akıcı bir anlatımla verdi. Onun mizah hikâyeleri yalnız eğlendirmekle kalmaz, güldürücü durumlar, tuhaf karşıtlıklar aracılığıyla toplumdaki bozuklukları göstermeye, bunların nedenlerini belirtmeye de çalışır. Eserleri uluslararası birçok mizah yarışmasında birincilik ödülü kazandı. Kitapları yabancı dillere çevrildi. Sanatçı sahnelerde, radyo ve televizyonda oynanan oyunlarıyla da ilgi topladı. Üç Karagöz Oyunu ve Çiçu ile tiyatro ödülleri aldı. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Haldun Taner B) Musahipzade Celal C) Aziz Nesin D) Refik Halit Karay E) Ahmet Rasim 6. Edebiyata şiirle başlayan sanatçının ilk şiirleri 1921'den sonra Dergâh ve Milli Mecmua gibi dergilerde çıktı. 1932'de Şiirler adlı kitabında topladığı şiirlerinden sonra yazdıkları yalnızca dergilerde kaldı. Şiirlerinde hece ölçüsünü benimseyen sanatçı, kimi zaman lirik bir biçimde ve canlı bir dille kişisel duygularını aktarmış, kimi zaman da ulusal duyguları öne çıkaran temalara yönelmiştir. Daha sonra başladığı oyun yazarlığında da ulusal değerlere önem vermiştir, ilk ve en önemli oyunu Köşebaşı'nda bilinçsizce Batıya özenenleri eleştirir. Çoğunluğu dergilerde olmak üzere Halk edebiyatı ve folklor konularında çeşitli incelemeleri de vardır. Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ahmet Hamdi Tanpınar B) Ahmet Kutsi Tecer C) Enis Behiç Koryürek D) Faruk Nafiz Çamlıbel E) Halit Fahri Ozansoy 7. Yazın yaşamına şiirle başlamış, ardından öyküye geçmiştir. Anadolu insanına yaklaşımıyla edebiyata yeni bir boyut kazandırmıştır. Ezilen insanların acılarını, sömürülmelerini dile getirmiş, aydınların ve kentlilerin Anadolu insanına karşı takındıktan küçümseyici tavrı eleştirmiştir. Bu bakış açısıyla yazdığı Kuyucaklı Yusuf adlı romanı, gerçekçi Türk romanının en özgün örneklerinden biridir. Kürk Mantolu Madonna sanatçının bir başka romanıdır. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Yaşar Kemal B) Rıfat İlgaz C) Sabahattin Ali D) Fakir Baykurt E) Tarık Buğra 8. Atçalı Kel Mehmet adlı oyunuyla TRT'den 1970 yılında başarı ödülünü aldı. Daha sonraları ise, İsmet Küntay Tiyatro Ödülü'nü, Avni Dilligil Tiyatro Ödülü'nü ve İş Bankası Büyük Tiyatro Ödülü'nü kazandı. Tiyatro eleştirmenlerince Türk tiyatrosunun Shakespeare'i olarak tanımlanmıştır. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Haldun Taner B) Muhsin Ertuğrul C) Orhan Asena D) Recep Bilginer E) Turan Oflazoğlu 9. Sanat yaşamını sürgün olarak gönderildiği Bodrum'da geçirmiştir. Deniz konulu öyküleriyle tanınmıştır. Konularını Ege Bölgesi ve Akdeniz Bölgesi kıyı ve açıklarında gelişen, denize bağlı olaylardan çıkarmıştır. Öykü ve romanlarında en küçük ayrıntılarına kadar bildiği hür ve asi denizi, balıkçıları, dalgıçları, sünger avcılarını ve gemileri anlatmıştır. Çeşitli dillerden yüz kadar da kitap çevirmiştir. Aganta Burma Burinata ve Deniz Gurbetçileri önemli romanlarındandır. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Sait Faik Abasıyanık B) Memduh Şevket Esendal C) Kemal Tahir D) Cevat Şakir Kabaağaçlı E) Haldun Taner CEVAP ANAHTARI 1-C 2-D 3-A 4-C 5-C 6-B 7-C 8-C 9-D