Ahmet İhsan Tokgöz (1868-1947)

Ahmet İhsan Tokgöz

Ahmet İhsan Tokgöz, Servet-i Fünun dergisinin sahibi ve yazarıdır. Sanatçının en önemli özelliği ise yaptığı çevirilerdir. Çevirileriyle Jules Vernes’i Türk toplumuna ilk olarak tanıtan kişidir. 1868 yılında Erzurum’da dünyaya gelen sanatçı, Meşrutiyet ve Cumhuriyet döneminin önemli yayıncıları arasındadır. Bir dönem futbol ve spor yazarlığı da yapan Ahmet İhsan Tokgöz, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’nin ilk başkanı olmuştur. 27 Aralık 1947 tarihinde vefat etmiştir.

Edebi Kişiliği

Sanatçının Avrupa’da Ne Gördüm adlı eseri dergisinde kullanabileceği yeni resimli baskı tekniklerini incelemek amacıyla 1891’de çıktığı Avrupa yolculuğunu konu alır. Paris ve Viyana’da matbaacı ve fotoğrafçılarla yaptığı görüşmelerin yanında, yıllardır içinde taşıdığı bir özlemi gerçekleştirme, güzellik ve düzen örneği saydığı Avrupalıları kendi ortamlarında görerek nasıl çalıştıklarını anlama olanağına da kavuşur böylece. Yol masraflarını, gezi izlenimlerini yayımlayarak çıkaracaktır. Dönüşünde önce Servet-i Fünun’da tefrika edilen Avrupa’da Ne Gördüm, kısa süre sonra da kitaplaştırılır.

Dimitri Nikolaidis’le birlikte Servetifünun dergisini çıkardı. Dergi, 27 Mart 1891 – 26 Mayıs 1944 tarihleri arasında, 54 yıl ve 2464 sayı yayımlandı. Başlangıçta eğitici öğretici bir magazin dergisiyken, 7 Şubat 1896’da Tevfik Fikret’in yönetime gelmesiyle bir edebiyat dergisine dönüştü. Böylece Serveti Fünun, II. Abdülhamid döneminde Edebiyat-ı Cedide (1896-1911), II. Meşrutiyet döneminde Fecr-i Âti (1909-1912), Cumhuriyet döneminde de Yedi Meşaleciler’e (1928) dergi oldu. Sansür ve Ateşkes Dönemi’nde yayınına zorunlu olarak ara verdi. Dergi yayımcılığı açısından pozitif bilimlere, hak, hukuk, insan ve düşünce özgürlükleri gibi çağdaş uygarlık kavramlarına yönelik yayınlara da öncülük etti. Öte yandan Hüseyin Cahit’in Fransız yazar P. Lacombe’dan çevirdiği “Edebiyat ve Hukuk” yazısında 1789 Fransız Devrimi adının geçmesi, sansür kurulu tarafından derginin kapatılmasına (16 Ekim 1901, 533. sayı) yol açtı. Yeniden yayımına izin verilince de başlangıçta olduğu gibi edebiyat dışı konulara yöneldi, ama bu uzun sürmedi, edebiyata ağırlık verdi.

Servetifünun dergisi 1928’de harf devrimine paralel olarak Türkçe harflerle yayımını sürdürdü. Adına “Uyanış”ı da ekleyerek Serveti Fünun, Uyanış adını kapanışına kadar taşıdı.

Eserleri

  • Anı: Avrupa’da Neler Gördüm, Matbuat Hatıralarım
  • Roman: Haver, Ülfet, Haraşo

1 Yorum Var: “Ahmet İhsan Tokgöz (1868-1947)

Mehmet Ali Ergin için bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir